شناسايي شاخصهاي رهبري منطقهاي جمهوري اسلامي ايران و تأثير آن بر عمق‌بخشي انقلاب اسلامي

ايران، از لحاظ تاريخ، فرهنگ، تمدن و جغرافياي سياسي در ميان كشورهاي غرب آسيا و به‌خصوص در منطقه داراي جايگاه ممتاز و موقعيت برتر بوده است. امروزه جمهوري اسلامي ايران براي عمق‌بخشي در منطقه به عنوان رهبر منطقهاي داراي پتانسيل و شاخصهاي رهبري است. هدف مقالۀ حاضر شناسايي و معرفي شاخص­هاي رهبري منطقهاي جمهوري اسلامي ايران است. پژوهش حاضر از نوع بنيادي و روش تحقيق تلفيقي بوده كه با استفاده از روش دلفي شاخص­هاي رهبري منطقه­اي جمهوري اسلامي ايران شناسايي شده و با استفاده از روش تحليل عاملي اكتشافي با عناصر اصلي و چرخش متعامد از نوع واريماكس اعتباريابي شده است. جامعۀ آماري اين پژوهش تمام شمار بوده و شامل كليۀ خبرگان دانشگاهي در حوزۀ مطالعات منطقه­اي و مديريت دولتي بوده و همچنين مديران و پژوهشگران مراكز تحقيقاتي كه به روش نمونه­گيري هدفمند انتخاب شدند. به منظور شناسايي شاخص­هاي مرتبط با رهبري منطقه­اي، در مرحلۀ اول با مرور مباني نظري و پژوهش­هاي پيشين به گسترش يك مقياس رهبري منطقه­اي متناسب پرداخته شد. در مرحلۀ دوم با مراجعه به خبرگان و انجام مصاحبه­هاي نيمه ساختار يافته نسبت به اصلاح شاخص­هاي احصا شده از ادبيات تحقيق پرداخته شد. در مرحلۀ سوم به منظور تشخيص اينكه كدام شاخص رهبري ابعاد اصلي رهبري منطقه­اي را تشكيل مي­دهد و همچنين شناسايي روابط بين شاخص­ها، از تحليل عاملي اكتشافي استفاده شد. شاخص­هاي رهبري منطقه­اي جمهوري اسلامي ايران، مشتمل بر پنج بعد انرژي دروني، قوانين ممتاز و مجريان توانمند، قواي مسلح و جمعيت، علم، فنّاوري و اقتصاد و تعاملات (ميزان تأثيرگذاري در ملتها) و با دوازده شاخص­، شناسايي گرديد. بر اساس نتايج و يافتۀ تحقيق، به نظر ميرسد با شناسايي شاخصهاي رهبري منطقهاي، عمل و استمرار آن، سبب عمق‌بخشي خارجي انقلاب اسلامي خواهد شد؛ مصاديق و نمونههاي عيني بررسي شده در مقاله، اين فرضيه را تأييد مي‌كند.