نقش ژئوپليتيك درياي خزر در راهبرد دفاعي جمهوري اسلامي ايران

از جمله متغيرهاي مؤثر در شكل‌گيري خط‌مشي و راهبرد دفاعي كشورها، ويژگي‌هاي ژئوپليتيك آن كشور است؛ به عبارت ديگر راهبرد تا اندازة زيادي متأثر از قابليت‌ها و محدوديت‌هاي ژئوپليتيك است. تأثير ژئوپليتيك در اتخاذ راهبردهاي مناسب و اثرگذار همواره يكي از دغدغه‌هاي ذهني پژوهشگران حوزۀ مطالعات راهبردي بوده كه طي سال‌هاي گذشته دوچندان شده است. منطقۀ خزر ازجمله مناطقي است كه با برخورداري از مزيت‌هاي ژئوپليتيكي و ژئواكونوميكي، جايگاه مهمي در راهبرد دفاعي ج.ا. ايران دارد و نگاه‌هاي بسياري را به سمت خود جلب كرده است؛ از اين رو با شناخت منطقۀ خزر در بستر تحليل ژئوپليتيك مي‌توان، سياست‌ها و راهبردهاي دفاعي مناسب و مؤثري در اين منطقه اتخاذ كرد. هدف از پژوهش حاضر بررسي و تبيين جايگاه ژئوپليتيك دريايي خزر در راهبرد دفاعي ج.ا.ايران است. اين پژوهش از لحاظ هدف، كاربردي است و به روش توصيفي و تحليلي انجام‌شده است؛ داده‌ها و اطلاعات مورد نياز آن نيز به روش كتابخانه‌اي (كتب، نشريات و اينترنت) و پرسشنامه‌اي گردآوري شده است. يافته‌هاي پژوهش نشان داد كه درياي خزر به دليل برخورداري از ويژگي‌هاي منحصربه‌فرد در ابعاد سياسي، اقتصادي، ارتباطي، فرهنگي، نظامي، ژئواستراتژيكي، زيست‌محيطي و حقوقي در تثبيت قدرت ملي و پيشبرد راهبرد دفاعي جمهوري اسلامي ايران، نقش مهم و اثرگذاري را ايفاء مي‌كند.