سنجش ميزان آسيب پذيري بافت‌هاي فرسوده شهري با رويكرد مديريت بحران (نمونه موردي بافت فرسوده لب آب)

Measuring the Vulnerability of Urban Timeworn Areas with the Crisis Management Approach (The Case Study of the Timeworn Area Lab Ab

بافت­ هاي فرسوده شهري داراي مشكلات متعددي در زمينه‌هاي كالبدي، محيطي، اجتمـاعي و اقتصـادي هسـتند، كـه زندگي ساكنان در اين گونه بافت‌ها را با مشكل روبه­ رو ساخته است. بر اساس بررسي‌هاي انجام شده، حـدود درصـد جمعيت كشور در معرض خطر‌هاي ناشي از وقوع زلزله هستند. از اين رو، بافت‌هاي فرسوده به علت مشكلات موجود از آسيب پذيري بالايي در صورت وقوع زلزله برخوردارند. با وجود اين، در تهيه طرح‌هاي بهسـازي بافـت‌هاي فرسـوده و ساير طرح هاي شهري، از نظريه‌هاي مديريت بحران زلزله در خصوص راهكارهاي كـاهش آسـيب پـذيري شـهر در برابـر زلزله استفاده نمي شود. راهكارهايي كه مديريت بحران زلزله به منظور كاهش آسيب پذيري بافت‌هاي شـهري ارائـه مي‌دهـد، در ارتبـاط بـا زمينه‌هايي است كه در نظام شهرسازي و مخصوصاً برنامه ريزي بهسازي بافت هاي فرسوده، بررسي مي‌شود . زمينه‌هايي كه به طور مشترك ميان برنامه ريزي بهسازي و مديريت بحـران زلزلـه مـورد توجـه اسـت، در چهـار محـور كـاربري زمـين، دسترسي، تراكم و فضاي باز است. هدف اين مقاله، بهسازي بافت‌هاي فرسـوده شـهري بـا بررسـي راهكارهـاي مشـترك ميان دو رويكرد برنامه ريزي بهسازي و مديريت بحران زلزله است؛ تا از اين طريق بتوان با تلفيـق ايـن دو رويكـرد ضـمن افزايش كيفيت زندگي در بافت هاي فرسوده، ميزان آسيب پذيري آنها را در مقابل بحران زلزله كاهش داد. بـدين منظـور محله لب آب شيراز كه يكي از محله‌هاي واقع در بافت فرسوده شهر است، به عنوان نمونـه مـوردي انتخـاب شده است. نوع تحقيق به صورت توصيفي، تحليلـي و پيمايشـي اسـت كـه در تجزيـه و تحليـل اطلاعـات از روش‌هاي AHP و SWOT استفاده شده است. نتيجه‌هاي به دست آمده از تحقيق نشان مي‌دهد كه محله لب آب از آسيب پذيري بـالايي در زمينه‌هاي مختلف در برابر وقوع زلزله برخوردار است و با وجود اشـتراك‌هايي كـه ميـان دو رويكـرد برقـرار اسـت، در ارتباط با برخي از زمينه‌ها تفاوت‌ها و تناقض‌هايي مشاهده مي‌شود. استفاده از راهكارهايي كه به صورت متعادل، هـم در شرايط عادي رفاه ساكنان را در نظر گيرد، و هم به شرايط بحراني نظر داشته باشد، معقولانه به نظر مي‌رسد.

Urban timeworn areas have different problems in the field of physical, environmental, social and economic that it has made the life of residents of these areas difficult. According to a survey conducted, approximately 90% of the population are at risk caused by earthquake. Thus, due to the problems, the timeworn areas have high vulnerability in the event of an earthquake. However, in the preparation of mitigation plans of timeworn areas and other urban plans, the earthquake disaster management theories are not used on ways to reduce the urban vulnerability for earthquake.
The strategies that the earthquake crisis management offers to reduce the vulnerability of urban areas, is in relation of the basis that are jointed between improvement planning and crisis management of earthquake that are concerned in four issues of land use, access, density and open space.
The purpose of this paper is to improve urban timeworn areas by discussing the common guidelines between the two approaches of rehabilitation planning and crisis management of earthquake that in this way with the combination of these two approaches, while increasing the quality of life in timeworn areas, the amount of vulnerability of these areas reduce against the earthquake crisis. Forthis purpose one of the areas of Shiraz city (Lab Ab) located in the timeworn area of shiraz has been selected as the case study for this paper.
The research method is descriptive, analytical and survey that the methods AHP and SWOT are used in the analysis information. Results from the study indicate that the area Lab Ab has a high vulnerability in various fields against earthquake. despite the similarities between the two approaches , there are some differences and contradictions in relation to some fields. It seems reasonable using balancing solutions that in normal circumstances consider both the welfare of the residents, and the critical condition. this purpose one of the areas of Shiraz city (Lab Ab) located in the timeworn area of shiraz has been selected as the case study for this paper.The research method is descriptive, analytical and survey that the methods AHP and SWOT are used in the analysis information. Results from the study indicate that the area Lab Ab has a high vulnerability in various fields against earthquake. despite the similarities between the two approaches , there are some differences and contradictions in relation to some fields. It seems reasonable using balancing solutions that in normal circumstances consider both the welfare of the residents, and the critical condition.