بافت‌هاي ناكارآمد شهر فسا و ضرورت تهيه‌ برنامه‌هاي بازآفريني شهري با تأكيد بر سكونتگاه‌هاي غيررسمي

Inefficient Urban Texture in Fasa and the Need to Prepare Urban Regeneration Program with Emphasis on Informal Settlements

از جمله اشكال بافت‌هاي ناكار امد شهري، سكونتگاه‌هاي غيررسمي است كه از پيامدهاي توسعه‌ي فيزيكي و كالبدي ناموزون و نامتعادل شهري به‌شمار مي‌رود. اين پديده، از دهه‌ي چهل شمسي در فضاي شهري ايران موجب تضاد و ناسازگاري در چهره‌ي شهرها، به‌ويژه شهرهاي بزرگ‌ اندام شده و با ايجاد شرايط ناهنجار زيستي، حيات شهري را در راه رسيدن به توسعه‌ي پايدار و مطلوب به چالش كشيده است. موضوع سكونتگاه‌هاي غيررسمي را نبايد تنها مختص كلان‌شهرها و شهرهاي بزرگ دانست، بلكه اين مسئله بعد از دهه‌هاي پنجاه و شصت، گسترش روزافزوني يافته و در شهرهاي متوسط و كوچك‌اندام نيز به‌وضوح ديده مي‌شود؛ چنانكه مديريت شهري اين شهرها را دچار معضلات و دگرگوني‌هاي خاصي كرده است. باتوجه‌به اينكه بروز اين مسئله اثر مستقيمي بر پايداري شهري دارد و يكي از اهداف مديريت شهري، توسعه‌ي اقتصادي و اجتماعي پايدار و حفاظت از محيط كالبدي و زيست‌محيطي شهر است، لزوم بررسي و شناخت ابعاد اين مسئله و اقدام براي حل آن درقالب تهيه‌ي برنامه‌هاي بازآفريني و توانمندسازي مناطق ضروري به‌نظر مي‌رسد. اين نوشتار در پي شناسايي و معرفي موقعيت و خصوصيات اين سكونتگاه‌ها در شهر فسا بوده و به دنبال ارائه‌ي پيش‌زمينه‌اي است براي لحاظ‌ كردن مسئله‌ي اسكان غيررسمي در برنامه‌ريزي‌ها و سياست تشريك مساعي با ساكنان اين سكونتگاه‌ها، به‌منظور ساماندهي و توانمندسازي بافت‌هاي ناكارامد شهري. مطالعه و بررسي در اين نوشتار، از لحاظ ماهيت و روش از نوع توصيفي و ازنظر هدف، از نوع بررسي‌هاي كاربردي است. ابزار گردآوري اطلاعات نيز به‌صورت كتابخانه‌اي و ميداني است. براساس بررسي و مطالعات صورت‌گرفته در محدوده‌ي شهر فسا، سه محله‌ي شهرك شهيد رجايي و محله‌ي طالقاني و محدوده‌ي موسوم به زير دانشگاه واجد شاخص‌هاي اسكان غيررسمي بوده و نيازمند توجه به‌منظور انجام اقدامات توانمندسازي و ساماندهي است.

One of the forms of inefficient urban texture is informal settlement that is the consequences of physically and structurally inharmonic and unbalanced urban development. This phenomenon by increasing the 40s causes conflict and inconsistence in Iran's urban landscape and by creating abnormal biological conditions, it has challenged the urban life to achieve sustainable and demanded development. The issue of informal settlement is not just for the major cities and metropolises, but after the 50s and 60s, it has increased too much, in medium and small cities also clearly seen, so that it involved the urban management with own related problems and variations.
Given that this problem has a direct impact on urban sustainability and one of the goals of urban management is sustainable economic and social development and the protection of physical and ecological cities environment, it seems necessary to investigate the scale of the problem and attempt to solve it within the framework of the preparation of renewal and empowerment programs in these areas.
It is hoped that this paper can be useful to identify the location and characteristics of these settlements in Fasa and to be a background for considering the issue of informal settlements in planning and policy in collaboration with the inhabitants of these settlements in organizing and empowering these inefficient urban textures.
The method of this study is of descriptive nature and in terms of aim is a kind of practical study. Data collection tools are library and field.
Based on reviews and studies in the area of Fasa, three districts included Shahid Rajai town, Taleghani town and a region known as zireh-daneshghah are eligible for informal settlement and need attention and organization.
field.
Based on reviews and studies in the area of Fasa, three districts included Shahid Rajai town, Taleghani town and a region known as zireh-daneshghah are eligible for informal settlement and need attention and organization.