مقايسه تأثير دو روش آموزش سنتي (چهره به چهره) و آموزش مبتني بر مدل فرآيند موازي توسعه‌يافته بر آگاهي از عوارض چاقي قبل بارداري در زنان با شاخص توده بدني بالا

Comparison of traditional Training (face to face) with Extended parallel process model (EPPM)- based Training on knowledge of obesity complications before pregnancy in women with high BMI

مقدمه: چاقي قبل از بارداري مادر، يك عامل خطر مستقل جهت پيامدهاي سوء بارداري محسوب مي‌شود. افزايش آگاهي و ايجاد حساسيت نسبت به اين پيامدها، اولين ­گام جهت ارتقاي رفتارهاي پيشگيرانه در اين افراد مي­باشد. مدل فرآيند ­موازي­ توسعه ­يافته در پيشگيري از رفتارهاي پرخطر بهداشتي از طريق افزايش آگاهي، حساسيت و خودكارآمدي افراد به عنوان مدلي موفق شناخته شده است، لذا مطالعه حاضر با هدف مقايسه تأثير دو روش آموزش سنتي (چهره­ به‌چهره) و آموزش مبتني بر مدل فرآيند ­موازي ­توسعه­ يافته بر آگاهي از عوارض چاقي قبل­ بارداري در زنان با شاخص توده ­بدني بالا انجام شد. روش­كار: اين مطالعه كارآزمايي ­باليني با نمونه­ گيري چند مرحله­اي تصادفي در سال 1394 بر روي 60 نفر ­از زنان مراجعه‌كننده به دو مركز بهداشت شهر مشهد جهت مشاوره قبل بارداري انجام شد. براي گروه آزمون دو جلسه آموزشي مبتني بر مدل توسط محقق انجام شد و گروه كنترل نيز توسط مراقبين سلامت آموزش مرسوم (چهره­به ­چهره) را دريافت كردند. ابزار گردآوري داده ­ها پرسشنامه سازه ­هاي مدل و آگاهي زنان از خطرات وزن بالا قبل از بارداري بود كه قبل مداخله، 2 و 4 هفته بعد از مداخله تكميل شد. تجزيه­ و­ تحليل داده­ ها با استفاده از نرم­افزار آماري SPSS (نسخه 16) و آزمون‌هاي آماري تي مستقل، كاي‌دو، من‌ويتني و آناليز واريانس با داده‌هاي تكراري انجام شد. ميزان p كمتر از 05/0 معني‌دار در نظر گرفته شد. يافته ­ها: ميانگين نمره آگاهي در قبل از مداخله بين دو گروه اختلاف معني­ داري نداشت (05/0p) و 4 هفته بعد از مداخله (001/0>p) مشاهده شد. نتيجه ­گيري: آموزش مبتني بر مدل فرآيند ­موازي ­توسعه­ يافته مي­تواند در ارتقاي آگاهي زنان با شاخص توده بدني بالا موفق ­تر از روش مرسوم (چهره‌ به­ چهره) عمل كند.

Introduction: Pre-pregnancy obesity is an independent risk factor for adverse consequences of pregnancy. Increased awareness and sensitivity toward these consequences is the first step to promote preventive behaviors in this population. Extended parallel process model (EPPM) is known as a successful model in the prevention of health risky behaviors through raising awareness, sensitivity and self-efficacy of the people. Therefore, this study was performed with aim to compare traditional training (face to face) with Extended parallel process model (EPPM)-based Training on knowledge of obesity complications before pregnancy in women with high BMI. Methods: This randomized clinical trial was performed with Multi-stage random sampling on 60 women referred to two health centers in Mashhad for pre-pregnancy counseling in 2015. For the experimental group, two training sessions were done by the researcher based on the model, and the control group received traditional training (face to face) by health care providers. Data collection tool was the questionnaire of concepts of model and knowledge of women from the risk of high weight before pregnancy which were completed before, two and four weeks after the intervention. Data were analyzed by SPSS software (version 16) and Independent T-test, Chi-square, Mann-Whitney and ANOVA with repeated data were used. P < 0.05 was considered significant. Results: Before the intervention, there was no significant difference between the two groups in the mean score of knowledge (P>0.05). But after the intervention, significant increase was observed in the mean score of knowledge in the experimental group compared to the control group after two weeks (P<0.001) and four weeks (P<0.001). Conclusion: Extended parallel process model-based training can act more successful than traditional training (face to face) in promoting the knowledge of women with high body mass index.