شاخص‌هاي سلامت و بيماري سازماني (با بررسي اجمالي شهرداري شيراز)

سلامت سازماني به‌ عنوان معياري براي تعيين اثربخشي سازمان به كار مي‌رود. هر سازماني براي اينكه اثربخش باشد قبل از هر چيز بايستي بتواند ضمن انطباق و سازش با محيط متغير، در مقابله با هر مشكلي بهترين منابع خود را به كار گرفته و با نيروهاي تهديدكننده‌ي خارجي به‌طور موفقيت‌آميزي برخورد كرده و نيروي آن‌ها را در جهت هدف اصلي سازمان هدايت كند و به تعبيري ديگر از سلامتي سازماني برخوردار باشد. بنابراين هر سازمان براي ادامه‌ي حيات خود (تأمين سلامتي و اثربخشي) ضروري است كه علائم بيماري سازمان را شناخته و با آگاهي و برنامه‌ريزي از ابتلا به اين علائم جلوگيري كند و يا در صورت ابتلا به ناخوشي، به علائم مربوط فائق آيد. اين تحقيق مبتني بر مطالعات كتابخانه‌اي و بررسي ميداني (مشاهده و مصاحبه) از نوع تحقيق توسعه‌اي است و روش بررسي آن استدلالي و تحليلي است. طبق مطالعات صورت گرفته مشخص شد كه در يك سازمان بيمار اعضاي سازمان نقش كمتري در مشاركت و تصميمات دارند و همكاري و ارتباط سازنده در بين همكاران جاي خود را به رقابت، تعارض و بي‌اعتمادي داده است و احساس عدم امنيت و فرسودگي منجر به روحيه‌ي پايين كاركنان شده است. همچنين در شهرداري شيراز نشانه‌هايي از عدم سلامت وجود دارد ازجمله تمركزگرايي و عدم تفويض اختيار مناسب، ديوان‌سالاري و نظام‌هاي بروكراسي اداري، عدم وجود طرح ارتقا و شايسته‌سالاري، مقاومت در مقابل تغيير، عدم‌كفايت خلاقيت و نوآوري در انجام امور، عدم انتصابات بر اساس شايستگي (شرايط احراز). آنچه رهبر (مدير) سازمان بايد در اين سازمان‌ها انجام دهد اين است كه زمينه‌ي مشاركت بيشتر افراد را فراهم سازد و فضايي تيمي و همكاري براي انجام امور و نيز حل مشكلات ايجاد كند؛ همچنين زمينه‌ي رشد، توانمندسازي و پيشرفت شغلي كاركنان را فراهم ساخته، روابط خوب و مناسب بين همكاران را تشويق كند و جوي از خلاقيت، احساس امنيت و روحيه‌ي بالا در سازمان ايجاد كند؛ همچنين منابع لازم براي عملكرد هرچه مؤثرتر سازمان و اعضاي آن را فراهم آورده و سازگاري و تعامل خوبي با محيط و عوامل آن ايجاد كند.