رويكردي تحليلي به شناخت مفهوم محله در شهرهاي معاصر ايران مورد مطالعه: شهر مشهد

An Analytical Approach to Cognition of the Concept of Neighborhood in Contemporary Iranian Cities: The Case Study of Mashhad

تحقيق حاضر در جستجوي شناخت ذهنيت مردم از مفهوم محله و ويژگي هاي آن و قياس آن با تعريفي از محله است كه در حرفه شهرسازي معاصر كشور رواج دارد. تفاوت اساسي و بنيادي بين اين دو، يعني نگاه متخصصين و دست اندركاران به محله كه آن را يك ساختار فضايي سازمان دهنده شهر و سلولي نظم دهنده مي بيند و ذهنيت ساكنين محله كه آن را طرح واره اي اجتماعي/ مكاني مي داند، فرضيه اصلي تحقيق را تشكيل مي دهد. روش تحقيق به صورت استقرايي، تحليلي و پيمايشي است. نمونه هاي مورد مطالعه شامل 6 محله از طرح تفصيلي شهر مشهد مي باشد. تنوع نمونه ها امكان تحليل در انواع بافتهاي شهري و تعميم پذيري تحقيق را فراهم كرده است. نتايج نشان دهنده تفوت هاي مشخصي بين مفهوم محله و ويژگيهاي آن از جمله شناسه مكاني، اندازه، قلمرو، و مركزيت محله از نظر ساكنين و تهيه كنندگان طرح هاست. به لحاظ روش شناختي، تحقيق با استفاده از دو روش ترسيم نقشه هاي شناختي و پرسشنامه امكان تحليل هاي عميق تري را نسبت به مطالعات پيشين فراهم كرده است. مقاله با توصيه هايي در مورد چگونگي تاكيد بر نقش و جايگاه محله در طرح هاي شهري خاتمه مي يابد.