كليدواژه :
شاخص‌سازي , تحليل سلسله‌مراتبي , معماري , معناشناسي , قناعت
چكيده فارسي :
آموزه هاي اخلاقي بخش مهمي از تعاليم دين اسلام است و مفاهيم اخلاقي در زمرهي مفاهيم انتزاعي قرار دارند كه توسط افراد مختلف معاني گوناگوني مييابند؛ و در صورتي كه تعبير واحد و روشني از آنها وجود نداشته باشد؛ هركس به تعبير و سليقه ي خود آنها را در معماري متجلي ساخته و به تشت آراء خواهد انجاميد. پژوهش حاضر، به اين مساله پرداخته است كه چگونه يك ارزش پذيرفته‌شده در اسلام (قناعت)، قابل سنجش در معماري خواهد بود تا بتوان وضعيت موجود آن را ارزيابي، آينده ي آن را پيش بيني؛ و براي دستيابي به آن برنامه ريزي كرد. روش پيشنهادي، شاخص سازي مفاهيم اخلاقي و شامل مراحل ذيل است. ابتدا بايد تعريف اسمي مفهوم صورت گيرد و تعاريف مورد نظر انتخاب گردند؛ سپس ابعاد معماري مشخص گردند؛ در مرحله ي بعد بايد معيارهاي معماري بر اساس مفهوم اسلامي مورد نظر شناسايي شوند؛ سپس معرف ها تعيين مي گردند و در نهايت گويه ها تعيين شده و مفاهيم، ابعاد، معيارها، معرف ها و گويه ها (با استفاده روش دلفي و فرآيند تحليل سلسله مراتبي (AHP)) وزن دهي ميشوند و وزن نهايي هر گويه (پرسش) تعيين ميگردد. اثبات كارايي روش فوق با انجام فرآيند شاخص سازي در خصوص قناعت صورت پذيرفته است و بدين ترتيب پرسشنامه اي با 216 گويه حاصل شد كه با پاسخ دادن به آن مي توان دريافت در اثر مورد نظر تا چه ميزان مفهوم قناعت تجلي يافته است و براي دستيابي به معماري قانعانه چه نكاتي را بايد مد نظر قرار داد. البته با توجه به استقرايي بودن روش، بديهي است دسترسي به هدف نسبي است و ادعايي بر جامعيت و تاميت روش وجود ندارد. روش مورد استفاده در اين تحقيق تركيبي از روش هاي كيفي و كمي است. گردآوري داده ها در بخش كيفي، به روش كتابخانه اي (گردآوري داده هاي اسنادي موجود) و ميداني (مصاحبه، پرسشنامه) و در بخش كمي، به روش ميداني (پرسشنامه) است. در تجزيه و تحليل داده ها در بخش كيفي از روش معناشناسي و استدلال منطقي و در بخش كمي از روش دلفي و تحليل سلسله مراتبي استفاده شده است. نتايج شاخص سازي قناعت نشان مي دهد در ميان ابعاد معماري، افراد موثر و در ميان افراد موثر، معمار بيشترين نقش را در دستيابي به معماري قانعانه دارا هستند و پرسش هاي مرتبط با معرف هاي تطابق اثر معماري با شكل زندگي كاربران، شناخت افراد موثر از محيط فرهنگي، اجتماعي و اقتصادي، احترام به طبعيت در فرآيند معماري، شناخت معمار از محيط كالبدي، جغرافيايي و اقليمي و پرهيز از تفاخر اقتصادي در اثر از مهمترين گويه ها در تحقق معماري قانعانه هستند.
چكيده لاتين :
Ethical teachings are an important part of the teachings of the religion of Islam and Ethical concepts are among the abstract concepts which are defined differently by different people and then Everyone, in their own way, manifest those in architecture and we’ll get different votes.
The ongoing research addresses the issue of how a value accepted in Islam (contentment) can be assessed in architecture in order to evaluate its status, predict its future, and to achieve its planning.
In response to this question, indexing is proposed that has a long history in social science. This method involves the following steps: first nominal definition of concept (by semantics) be done and definitions to be elected and then architectural dimensions should be determined. In the next step Islamic criteria based on Islamic concept should be recognized. Then Indicators are determined and finally the items sets and concepts, dimensions, criteria, indicators and items are weighted by Delphi Technique and Analytic Hierarchy process (AHP).
Proof of the efficiency of this method has been done by performing a process of indexing on contentment and so we got a questionnaire with 216 items. By answering it is possible to understand the extent to which the concept of contentment is manifested in the desired architecture and what should be considered in order to achieve a contentmenal architecture. Of course, given the method's deductibility, it is evident that access to the objective is relative and there is no claim to the comprehensiveness of the method.
The method used in this research is a combination of qualitative and quantitative methods. Data collection in the qualitative part is based on the library method (collecting available documentary data) and field (interview, questionnaire) and in the small part, it is a field survey (questionnaire). In the analysis of data in the qualitative section, the method of semantics and rational reasoning and in the quantitative part of the Delphi method and hierarchical analysis have been used.
Results of indexing of contentment showed that among the dimensions of architecture, effective individuals are important and among the effective individual, architecture have the greatest importance. Adaptation of the architecture to the shape of the lives of users; Understanding the effective individual from the cultural, social and economic environment; Respect for nature in the process of architecture; Understanding the architect from the physical, geographical and climatic environment; Avoiding economic disaster in architecture are the most important items in realizing a contentmental architecture.
