پديد آورندگان :
سپهر ، ابراهيم دانشگاه اروميه شيمي و حاصلخيزي , سپهر ، ابراهيم دانشگاه اروميه شيمي و حاصلخيزي , قريشي ، سيد جواد دانشگاه اروميه , قريشي ، سيد جواد دانشگاه اروميه , صمدي ، عباس دانشگاه اروميه , صمدي ، عباس دانشگاه اروميه
كليدواژه :
هندوانه quot , ، quot , شاخص هاي دريس quot , ، quot , تعادل تغذيه اي quot , ، quot , نرم هاي DRIS quot , , quot ,
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: تغذيه گياه يكي از عوامل مهم در افزايش بهبود كمي و كيفي محصولات با افزايش كارايي مديريت كودي مزارع ميباشد. روش تلفيقي تشخيص و توصيه (DRIS) مي‌تواند به عنوان يكي از روش‌هاي موثر در تفسير نتايج تجزيه گياه و نياز‌هاي غذايي در محصولات زراعي و باغي مورد استفاده قرار گيرد. با توجه به اهميت كشت هندوانه در پلدشت آذربايجان غربي و نبود اطلاعات تغذيه اي در مورد اين محصول، پژوهش حاضر با هدف ارزيابي وضعيت تغذيهاي هندوانه، تعيين نرمها و حدود بهينه عناصر صورت گرفت.مواد و روش‌ها: اعداد مرجع دريس از بانك اطلاعاتي شامل غلظت‌هاي عناصر غذايي و مقدار عملكرد تهيه و نمونه‌هاي برگ در 147 مزرعه هندوانه كاري در شمال استان آذربايجان غربي جمع آوري و غلظت‌هاي عناصر غذاييB, Cu, Zn, Mn, Fe, Mg, Ca, K, P, N تعيين شد. براساس روش دريس مزارع به دو جامعه عملكرد كم و زياد (40 تن عملكرد به ازاي هر هكتار) تفكيك شدند و بر اين اساس 23% از مزارع در گروه با عملكرد بالا و 77% در گروه با عملكرد پايين قرار گرفتند. نرم هاي DRIS براي نسبت هاي عناصرغذايي مختلف تعيين و همچنين شاخص هاي DRIS براي ارزيابي تعادل و نياز عناصرغذايي محاسبه شد. يافته‌ها: دامنه كفايت بدست آمده از DRIS در برگ‌هاي هندوانه براي عناصر ماكرو Mg, Ca, K, P, N به‌ترتيب: 4/35/2 ، 34/016/0 ،25/28/1 ، 3/24/1 ، 65/03/ 0درصد و براي عناصرميكرو B, Cu, Zn, Mn, Fe به ترتيب: 16459 ، 12144، 5733 ، 5/203/9 ، 43 – 11 ميلي گرم بر كيلوگرم ماده خشك بودند. غلظت‌هاي بهينه عناصر غذايي Mg, Ca, K, P, N به ترتيب:8/2، 2/0، 8/1، 55/1، 33/0 درصد و Fe, Mn, Zn, Cu, B 83، 71، 34، 11، 17 ميلي گرم بر كيلوگرم تعيين شدند.نتيجه گيري: از 45 نسبت عنصر غذايي كه به عنوان نرم‌هاي دريس انتخاب شدند، 41 نرم با نسبت واريانس بيشتر از 2 بود كه حاكي از اهميت عناصر تشكيل دهنده اين نسبت‌ها در عملكرد ميباشد. در بين عناصر پرمصرف منفي ترين شاخص عنصر نيتروژن بدست امد كه در 36 درصد از مزارع مورد مطالعه (42 مزرعه) كمبود نيتروژن رتبه اول يا دوم را به خود اختصاص داده بود، در بين عناصر كم مصرف، روي(Zn) شديد‌ترين كمبود را در بين عناصر مورد بررسي بدست آورد، به طوريكه در 73 درصد مزارع شاخص آن منفي بدست امد و بطور كلي كمبود‌هاي پتاسيم در 22%، منيزيم 20% ، كلسيم 12% ،فسفر 7% ، روي 31% ، آهن 21% ، مس 16% ، منگنز 11% و بور در 9% مزارع وجود داشت و ترتيب اولويت بندي عناصر پرمصرف براي منطقه مورد مطالعه بصورت N gt;K gt;Mg gt;Ca gt;P و عناصر كم مصرف Zn gt;Fe gt;Cu gt;Mn gt;B تعيين شد. شاخص تعادل غذايي (NBI) محاسبه شده براي مزارع، نشان دهنده نداشتن تعادل نسبي بين عناصر غذايي جذب شده بوسيله هندوانه ميباشد و بيانگر نداشتن مديريت صحيح و كوددهي نامتعادل در اين مزارع ميباشد.
