تاثيرپليمر سوپر جاذب200A بر برخي از ويژگي‌هاي فيزيكي خاك و رشد ريشه گندم ديم

سابقه و هدف: ذخيره‌سازي مدوام آب به خاطر افزايش نياز آبي براي جمعيت رو به رشد در نواحي خشك و نيمه خشكي مانند ايران، كه خشكسالي‌هاي پي در پي در آن رخ مي‌دهد، ضروري است. يكي از راهكار‌هاي مديريتي مورد توجه براي افزايش نگه‌داري آب در خاك استفاده از پليمر‌هاي سوپر جاذب مي‌باشد. پليمر‌هاي سوپرجاذب، گروهي از بهساز‌ها مي‌باشند كه مي‌توانند آب به دست آمده از آبياري يا بارندگي را جذب كرده و از فرونشت عمقي آن جلوگيري كنند اصلاح كننده‌هاي خاك ،زماني كه دوره‌هاي متناوب بارش و خشكي در خاك اتفاق مي‌افتد تأثيري بيشتري دارند،به اين ترتيب رطوبت محدود را در خاك نگه‌داشته، باعث افزايش آب در دسترس گياه شده و كاهش تبخير مي‌شوند. افزايش رطوبت خاك با استفاده از پليمر ممكن است باعث كاهش مقاومت مكانيكي خاك، رشد بيشتر ريشه گندم ديم گردد. مواد و روش‌ها: در اين پژوهش، استفاده از سوپرجاذب 200 Aبر جذب رطوبت خاك در كشت گندم ديم ارزيابي شد. تحليل آماري پژوهش در قالب طرح اسپليت بود. پلات‌هاي اصلي مصرف كود سولفات پتاسيم و عدم مصرف آن بودند و پلات‌هاي فرعي با چهار سطح سوپر جادب 200 A (0و 500 و1000و 2000كيلو‌گرم در هكتار) طي سال زراعي 9392 در مزرعه شماره 1 دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان(واقع در سيد ميران) اجرا شدند. فاصله‌ي رديف‌هاي كشت 20 سانتي‌متر و مقدار بذر مصرفي معادل 5/268 كيلوگرم در هكتار بود. مقاومت مكانيكي خاك در 6 مرحله در طول فصل رشد گندم با استفاده از يك نفوذسنج در عمق 05 سانتي‌متري خاك و رطوبت خاك درعمق 08 و 816 خاك اندازه گيري شد. مقدار كود مصرفي براساس نتايج آزمون خاك و نتايج گزارش شده توسط محقق ديگر به صورت پخش سطحي قبل از كشت به خاك اضافه و مخلوط شدند. به منظور تجزيه و تحليل داده‌ها از نرم افزارSAS و مقايسه ميانگين‌ها با روش LSD انجام شد. يافته‌ها: نتايج نشان مي‌دهد كه مصرف كود پتاسيم در ميزان درصد رطوبت خاك در هيچي عمقي معني‌دار نشد ولي مصرف پليمر تأثير معني‌داري بر رطوبت خاك داشت. به طوري‌كه رطوبت درعمق 168 سانتي متري به اندازه رطوبت افق سطحي (80) افزايش يافت ولي پليمر كه با شن كش با خاك سطحي مخلوط شده بود در عمق 16 8 سانتي‌متري وجود نداشت. بنابراين كاهش تبخير از عمق 168 سانتي‌متري از مصرف پليمر ناشي مي‌شود. مي‌توان چنين نتيجه گرفت‌كه به همان اندازه كه پليمر سوپرجاذب مصرفي موجب افزايش نگه‌داري آب در عمق 80 سانتي‌متري سطح خاك شده است، پليمر با اثر كاهش در ميران تبخير، رطوبت خاك را درعمق 168 سانتي‌متر و رطوبت در ناحيه ريشه را نيز افزايش داده است. نتيجه‌گيري: اثر پسماند آب موجود در سوپر جاذب‌ها را تحت تأثير قرار نمي دهد زيرا چه در حال خشك شدن و يا مرطوب شدن (با بارندگي يا آبياري) هميشه اشباع هستند (مگر نزديك خشكي كامل) ولي خاك مجاور آنها به دليل پديده پسماند هميشه مرطوب تر از خاكي است‌كه در فواصل دورتردر سطح خاك در حال خشك شدن است. و به همين دليل سوپر جاذب‌ها كندتر از خاك اطراف آنها خشك مي‌شوند و مي‌توانند به صورت منابع منفرد آب در تامين رطوبت گياه عمل كنند.