ارزيابي تأثير سطوح مختلف كيتوزان بر فعاليت آنزيم‌هاي پاداكسنده در گياه دارويي زنيان (.Carum copticum L) در شرايط تنش خشكي

Evaluate the effect of chitosan on the activities of antioxidant enzymes in Ajwain (Carum copticum L.) under drought stress

امروزه كاربرد كيتوزان به‌عنوان يكي از هورمون‌هاي گياهي در افزايش مقاومت گياهان به تنش‌هايي همچون خشكي افزايش‌يافته است. به‌منظور ارزيابي تأثير سطوح مختلف كيتوزان بر فعاليت آنزيم­ هاي پاداكسنده (آنتي‌اكسيدان) در گياه دارويي زنيان در شرايط تنش خشكي آزمايشي به‌صورت كرت­هاي خردشده در قالب طرح بلوك­هاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال 1393 در ايستگاه تحقيقاتي دانشگاه زابل اجرا شد. خشكي به‌عنوان عامل اصلي در سه سطح (A1) 50 ميلي ­متر تبخير (شاهد)، (A2) 100 ميلي­ متر تبخير (تنش متوسط) و(A3) 150ميلي­ متر تبخير (تنش شديد) از تشتك تبخير كلاس A و سطوح مختلف محلول ­پاشي كيتوزان (شاهد، 0/1، 0/5، 1، 2 گرم در ليتر) به‌عنوان عامل فرعي در نظر گرفته شد. در اين پژوهش با افزايش دور آبياري بر ميزان فعاليت آنزيم­ هاي كاتالاز، پراكسيداز، آسكوربات پراكسيداز، گاياكول پراكسيداز و پلي فنول اكسيداز نيز افزوده گشت. تيمار شاهد و تنش متوسط در بيشتر فراسنجه (پارامتر)ها اختلاف معني­ داري از نظر آماري نداشتند اما در سطح تنش شديد بيشترين فعاليت آنزيم‌ها مشاهده شد. استفاده از كيتوزان در سطوح مختلف باعث بهبود بخشيدن فعاليت آنزيم­ هاي پاداكسنده شد به‌طوري‌كه اثر متقابل سطوح 0/5 گرم در ليتر كيتوزان و تنش خشكي شديد توانست بيشتر فراسنجه‌ها را نسبت به شاهد افزايش قابل توجه دهد.

Today, the use of chitosan as one of plant hormones to increase plant resistance to stresses such as drought has been increased. In order to evaluate the effect of different levels of chitosan on antioxidant enzyme activities in Ajwain under drought stress, the experiment was conducted as split plot based on randomized complete block design with Three replications in research farm of Zabol University in 2014. Drought as the main factor in three levels A1) 50 mm evaporation (control), A2) 100 mm evaporation (medium stress) and A3) 150 mm evaporation (severe stress) of pan evaporation class A and different levels of chitosan spray (control, 0.1, 0.5, 1, 2 g/L) were considered as Sub factor. In this study, by increasing period between two irrigations, the activities of Catalase, Peroxidase, Ascorbate Peroxidase, Gayacolperoxidase, and polyphenoixidase enzymes were increased. There was no significant difference between control and moderate stress for most parameters but maximum activities of Antioxidant Enzymes were observed in severe stress. Using different levels of chitosan caused to improve the activity of antioxidant enzymes, so that, the interaction effect of 0.5 g/l chitosan and drought stress had increased most parameters significantly than that for control.