پديد آورندگان :
دريلي قرجالار، ستار دانشگاه اروميه - دانشكده كشاورزي , حسن پور، حميد دانشگاه اروميه - دانشكده كشاورزي , فرخزاد، عليرضا دانشگاه اروميه - دانشكده كشاورزي
كليدواژه :
تجزيه به عامل ها , تجزيۀ خوشه اي , رنگ ميوه , همبستگي صفات
چكيده فارسي :
اين پژوهش به‌منظور ارزيابي و مقايسۀ 20 نژادگان زالزالك از چهار گونۀ مختلف، براي شناسايي و معرفي نژادگان هاي برتر به لحاظ ميوه‌شناختي در استان آذربايجان غربي انجام شد. صفاتي مانند رنگ و اندازۀ ميوه، وزن ميوه، طول دم ميوه، طول و عرض برگ، طول دم برگ، وزن، طول و عرض بذر، سفتي ميوه اندازه گيري شدند. بزرگ‌ترين ميوه ها در گونه Crataegus azarolus و كوچك‌ترين ميوه‌ها در گونه هاي C. monogyna و C. aplosangouainea مشاهده شد. صفات مرتبط با برگ از جمله طول و عرض برگ همبستگي معني داري با صفات مرتبط به ميوه مانند وزن، اندازة ميوه و طول و عرض بذر داشتند. پنج عامل اصلي بر پايۀ تجزيه به عامل ها، نزديك به 89/11 درصد از واريانس كل را توجيه كردند. در تجزيۀ خوشه اي به روش وارد (Ward)نژادگان هاي زالزالك به سه گروه اصلي تقسيم شدند. نژادگان هاي مربوط به گونۀ C. azarolus var azarolus و چندين نژادگان نيز از گونۀ C.aplosangouainea در گروه نخست قرار گرفتند كه بالاترين سفتي ميوه و شمار بذر بيشتري داشتند. در گروه دوم نژادگان هاي گونۀ C.azarolus قرار دارند كه طول، عرض و وزن ميوۀ بالاتري داشت. در گروه سوم نيز نژادگان هاي گونۀ C. monogyna و چندين نژادگان نيز از گونۀ C. aplosangouainea جاي گرفتند كه صفات چگالي ميوه، طول برگ و شاخص *a در جداسازي اين گروه نقش مهمي داشتند. نتايج نشان داد، گروه بندي تا حدودي از الگوي توزيع گونه اي نژادگان ها پيروي ميكند. نتايج به‌دست‌آمده را مي توان در برنامه هاي بهنژادي و معرفي رقم در زالزالك به‌كار برد.
چكيده لاتين :
This study was performed for evaluation and comparison of 20 hawthorn genotypes from four different species, to introduce superior genotypes in terms of pomology in West Azerbaijan Province. The different treats such as weight, length and width of fruit, peduncle length, length and width of leaf, petiole length, weight, length and width of seed, fruit firmness and fruit color parameters were measured. The largest fruit was observed in Crataegus azarolus species whereas, the smallest fruit was observed in C. monogyna and C. aplosangouainea species. Leaf length and Leaf width had significant correlation with fruit weight, fruit size, seed length and seed width. The five main factors based on factor analysis were explained approximately 89.11 percent of the total variance. According to cluster analysis based on Ward's method, genotypes were divided into three main groups. Genotypes related to C.azarolus var azarolus and several genotypes related to C. aplosangouainea located in group A which had the highest fruit firmness and seed number. In the second group, the genotypes belonging to C. azarolus were located and these genotypes had the highest fruit length, fruit width and fruit weight. In the third group, the genotypes belonging to C. monogyna and several genotypes related to C. aplosangouainea were located and the fruit density, leaf length and a* color index had a significant role in the separation of this group. Results showed that grouping followed species distribution pattern of genotypes. Results obtained might be helpful for breeding programs and introducing of cultivar in hawthorn.
