پديد آورندگان :
فرهودي، روزبه دانشگاه آزاد اسلامي واحد شوشتر - گروه شناسايي و مبارزه با علف هاي هرز , عدالت، ساناز دانشگاه آزاد اسلامي واحد شوشتر - گروه شناسايي و مبارزه با علف هاي هرز , مدحج، عادل دانشگاه آزاد اسلامي واحد شوشتر - گروه شناسايي و مبارزه با علف هاي هرز
كليدواژه :
دگرآسيبي , درصد جوانه زني , توق , سلمه تره , سويا
چكيده فارسي :
چكيده مبسوط
مقدمه
تداخل علف هاي هرز و گياه زراعي از طريق رقابت براي منابع محيطي و دگرآسيبي باعث ايجاد خسارت در گونه زراعي مي شود. دگرآسيبي به اثر بازدارنده يا تحريك كننده مستقيم يا غيرمستقيم گياهي بر گياهان ديگر از طريق توليد تركيبات شيميايي وارد شده به محيط، گفته مي شود. با وجود اينكه اثر دگرآسيبي عصاره اندام هاي هوايي دو علف هرز توق و سلمه تره بر جوانه زني برخي گياهان زراعي بررسي شده است، اما تاكنون تحقيقات محدودي در خصوص ارزيابي اثر دگرآسيبي آن ها بر رشد گياهچه سويا انجام شده است. در اين تحقيق اثر غلظت هاي مختلف عصاره آبي اندام هاي هوايي دو گياه هرز سلمه تره و توق بر جوانه زني و شاخص هاي رشد گياهچه سويا در دو شرايط پتري و گلدان مورد مطالعه قرار گرفت.
مواد و روش ها
به منظور بررسي اثر دگر آسيبي عصاره اندام هاي هوايي توق و سلمه تره بر جوانه زني بذر و رشد گياهچه سويا، تحقيقي در آزمايشگاه بذر واحد علوم و تحقيقات خوزستان در دو محيط كشت پتري و گلدان در سال 1390 انجام شد. اثر چهار غلظت عصاره آبي اندام هاي هوايي دو علف هرز توق و سلمه تره شامل 25، 50، 75 و 100 درصد و شاهد آب مقطر به صورت دو آزمايش جداگانه هر يك به صورت طرح كاملا تصادفي با سه تكرار بر جوانه زني و رشد گياهچه سويا ارزيابي شد. در هر گلدان تعداد پنج عدد بذر سويا با عمق دو سانتي متر كاشته شد. عصاره هاي موردنظر دو هفته پس از سبز شدن به صورت محلول پاشي به گلدان ها اضافه گرديد. گلدان ها پس از اعمال تيمارهاي موردنظر بر اساس ارزيابي چشمي سيستم استاندارد اروپا (EWRC) ارزيابي شدند.
يافته ها
با افزايش غلظت عصاره هر دو گياه، صفات وابسته به جوانه زني و رشد گياهچه سويا به طور معني دار كاهش يافت. در محيط كشت گلدان، با افزايش غلظت عصاره، وزن خشك ريشه گياه سويا كاهش يافت به طوري كه بيشترين وزن خشك ريشه مربوط به تيمار شاهد با 64 ميلي گرم و كمترين آن ها مربوط به اثر عصاره آبي علف هرز توق با غلظت 100 درصد با نه ميلي گرم بود. اثر غلظت هاي مختلف عصاره آبي سلمه تره بر صفات مورد مطالعه در هر دو شرايط پتري و گلدان نسبت به توق بيشتر بود، به نحوي كه درصد جوانه زني بذر سويا در واكنش به غلظت هاي 25، 50، 75 و 100 درصد عصاره آبي توق به ترتيب 17، 20، 34 و 54 درصد و در سلمه تره به ترتيب 57، 84، 96/7 و 100 درصد، نسبت به شاهد آب مقطر كاهش يافت. مقايسه ميانگين داده هاي ارزيابي چشمي (EWRC) نشان داد كه با افزايش غلظت عصاره سلمه تره به 100 درصد، ميزان آسيب ديدگي سويا 50 درصد افزايش يافت. در هر دو غلظت مذكور اثر سوختگي برگ سويا در عصاره سلمه تره بيشتر از توق بود. بيشترين ميزان سوختگي برگ بر اساس شاخص EWRC در غلظت هاي 75 و 100 درصد از عصاره هاي توق و سلمه مشاهده شد.
نتيجه گيري
به طور كلي، نتايج اين پژوهش نشان داد، اثر غلظت هاي مختلف عصاره آبي سلمه تره بر جوانه زني و رشد گياهچه سويا رقم ويليامز در هر دو شرايط پتري و گلدان نسبت به توق بيشتر بود. به نحوي كه درصد جوانه زني در غلظت هاي 25، 50، 75 و 100 درصد عصاره آبي توق به ترتيب 17، 20، 34 و 54 درصد و در سلمه تره به ترتيب 57، 84، 96/7 و 100 درصد، نسبت به شاهد كاهش يافت. از سوي ديگر، محلول پاشي عصاره هاي توق و سلمه تره نكروزه شدن و خشك شدن برگ هاي سويا را به دنبال داشت. با توجه به نتايج به نظر مي رسد در صورت عدم كنترل موثر علف هاي هرز به ويژه سلمه تره در مزارع سويا، خسارت هاي ناشي از ترشح تركيبات دگرآسيب، به كاهش معني دار جوانه زني و رشد گياهچه منجر خواهد شد.
جنبه هاي نوآوري: در اين پژوهش اثر دگرآسيبي دو علف هرز مهم سويا بر جوانه زني و رشد گياهچه اين گياه زراعي با يكديگر مقايسه شدند كه تحقيقات محدودي به اين موضوع پرداخته اند.
واكنش جوانه زني بذر و رشد گياهچه به عصاره اندام هاي هوايي در دو محيط كشت بذري (پتري ديش) و گلداني ارزيابي شد.
چكيده لاتين :
Extended abstract
Introduction
Interference caused through weeds’ and crops’ competition for environmental resources and allelopathy brings about damage in crop species. Allelopathy is defined as a direct or indirect inhibiting or provoking effect of a plant on other plants through the production of chemical compounds introduced into the environment. Although the allelopathic effects of the shoot extracts of Xanthium spp and Chenopodium album on the germination of some crops have already been investigated, very few studies have so far been conducted to evaluate their adverse effects on soybean seedling growth. The aim of this study was to investigate the effect of different concentrations of aqueous extract of cocklebur and lambsquarters on germination and soybean seedling growth indices under Petri and Pot conditions.
Materials and Methods
In order to study the allelopathic effects of Cocklebur and Common lambsquarters on germination and seedling growth of soybean, two separate experiments were conducted under petri and pot conditions. In this experiment, the effects of aqueous extract concentrations (25, 50, 75 and 100%) of cocklebur and common lambsquarters were evaluated on seed germination of soybean in a completely randomized design with three replications. In each pot, five soybean seeds were planted with a depth of 2 cm. The extracts were added to the pots for 2 weeks after emergence.
Results
Allelopathic effect of common lambsquarters extract concentrations was higher than that of cocklebur in both experiments. Germination percentage (GP) reduction under 25, 50, 75 and 100% concentrations of common lambsquarters was 57, 84, 96.7 and 100%, respectively. GP reduction under the same concentrations of cocklebur was 17, 20, 34 and 54%, respectively. In the pot culture conditions, the root dry weight of soybean decreased with increases in extract concentration, so that the highest root dry weight belonged to the control treatment with 64 mg and the lowest values belonged to the effect of aqueous extract of weed with a concentration of 100%. The results on the EWRC scale showed that the soybean leaflet damages increased as the extract concentrations increased. The highest leaf damages were obtained in 75 and 100% of cocklebur and Chenopodium concentrations. The negative impacts of common lambsquarters were higher than those of cocklebur.
Conclusion
In general, the results of this study showed that the effects of different concentrations of the lambsquarters extract on germination and soybean growth of the Williams cultivar were higher under both Petri and pot conditions. The percentage of germination in the concentrations of 25, 50, 75 and 100% of the aqueous extract of cocklebur was 17%, 20%, 34% and 54%, respectively, and in lambsquarters, it decreased by 57%, 84%, 96% and 100%, respectively, compared to the control. On the other hand, spraying the extracts of lambsquarters and cocklebur caused necrosis and drying of soybean leaves. According to the results, in the absence of effective control of weeds, especially lambsquarters, in soybean farms, the damage caused by allelopathic elements will lead to a significant reduction in germination and seedling growth.
Highlights: In this study, the allelopathic effect of two important soybean weeds on germination and seedling growth of this crop were compared, which had been under-researched.
Seed germination reaction and seedling growth were evaluated for the extract of aerial parts in two seed culture conditions of petri dish and potted seedlings.
