ميزان شيوع و عوامل مرتبط با دردهاي عضلاني اسكلتي در دوران بارداري

Prevalence and Associated Factors of Musculoskeletal Pain in Pregnancy

زمينه و هدف: در طول نه ماه بارداري فيزيولوژي بدن مادر تحت تاثير عوامل هورموني و ساختاري متفاوتي قرار ميگيرد. بسياري از اين تغييرات بطور مستقيم يا غير مستقيم در بوجود آوردن عوارض عضلاني اسكلتي همچون كمردرد، سندروم تونل كارپ و ساير موارد دردناك دخيل هستند. هدف از انجام اين مطالعه تعيين ميزان شيوع درد هاي عضلاني اسكلتي و عوامل خطرساز موثر بر آن در زنان باردار بود. روش كار: در اين مطالعه مقطعي توصيفي-تحليلي، 235 زن باردار بصورت نمونه گيري در دسترس از بين مراجعه كنندگان به مراكز بهداشت، درمانگاهها و مطب هاي خصوصي در فاصله ماههاي ارديبهشت و خرداد سال 1390 انتخاب شدند. سپس با استفاده از يك پرسشنامه 100 سوالي استاندارد جهت بررسي شيوع درد هاي اسكلتي عضلاني خصوصا كمردرد (به دليل شيوع بالاي آن) و عوامل خطرساز موثر بر آن (شامل سن، شاخص توده بدني، سن حاملگي، وضعيتهاي بهتر كننده و بدتر كننده درد، نوع زايمان قبلي، تعداد فرزندان، سابقه ورزش، ميزان رضايت شغلي و وضعيت شغلي) و معيار كيفيت زندگي افراد مطالعه شده و نتايج توسط آزمون هاي آماري توصيفي- تحليلي با نرم افزار SPSS v.11.5 بررسي شد. يافته ها: از ميان دردهاي عضلاني اسكلتي مورد بررسي، كمردرد با شيوع 58/2 درصد (121 مورد) شايعترين درد عضلاني اسكلتي در بين مادران باردار بود. از بين عوامل خطر ساز موثر بر كمردرد نيز ميزان رضايت شغلي با 0/17 =OR و فاصله اطمينان 95 درصدي (0/04 تا 0/75)، شاخص توده بدني 0/39 =OR و وضعيت شغلي 0/17 =OR، معيار كيفيت زندگي 0/32 =OR و سابقه كمردرد قبلي 2/54=R با كمردرد زمان بارداري ارتباط معني داري نشان داد (0/05 > P). نتيجه گيري: با توجه به شيوع نسبتا بالاي دردهاي اسكلتي عضلاني و بخصوص كمردرد در زنان باردار، انجام آموزشهاي لازم قبل و حين بارداري مي تواند از شدت اين مشكلات در اين دوران كاسته و سبب ارتقا سلامت زنان در دوران بارداري و ساليان پس از آن شود.

Background & Objective: During the nine months of pregnancy, female body is affected by a number of hormonal and anatomical changes. Most of these, may cause or contribute to the musculoskeletal disorders such as low back pain, carpal tunnel syndrome, and other painful conditions.The purpose of this study was to determine the prevalence and associated risk factors of musculoskeletal pain during the pregnancy. methods: In this cross-sectional discriptive study, 235 pregnant women were chosen by convenience sampling method in women referred to health centers and clinics between May and June 2011, using a standardized questionnaire with 100 questions to assess the prevalence and associated factors of musculoskeletal pain in pregnancy. Data were analysed by descriptive and inferential statitics, using SPSS v. 11.5. Results: Among the musculoskeletal pain coditions, in pregnant women, back pain with a prevalence of 58.2% (121 cases) is a common musculoskeletal pain. Among the risk factors of LBP based on univariate logistic regression tests, job satisfaction (OR=0.17), job positions (OR=1.13), body mass index (OR=0.39), 95% quality of lif (OR=0.14), and history of previos LBP (OR=2.54) were significantly associated with LBP in pregnancy (P<0.05). Conclusion: Given the prevalence of musculoskeletal pain, especially low back pain in pregnant women, education before and during pregnancy can reduce the severity of these problems at this time. an‎d promate women health, during pregnancy and years after that.