دانش پرستاران بخشهاي نوزادان استان آذربايجان شرقي از عوارض و تداخلات دارويي و برخي عوامل مرتبط با آن

Knowledge of neonatal unit nurses about adverse drug reactions at East Azarbaijan province and some related factors

مقدمه: دانش كاركنان بهداشتي درباره عوارض دارويي از مهمترين عوامل تعيين كننده در ميزان گزارش دهي عوارض جانبي داروها محسوب مي‌شود، با توجه به نقش مهم پرستاران در انجام دستورات دارويي، اين مطالعه با هدف بررسي ميزان دانش پرستاران بخشهاي نوزادان استان آذربايجان شرقي از عوارض و تداخلات دارويي و برخي عوامل مرتبط با آن انجام شد. روش: اين مطالعه از نوع توصيفي– تحليلي بود كه در آن كليه بيمارستانهاي تحت پوشش دانشگاه علوم پزشكي در استان آذربايجان شرقي شركت كردند و جامعه پژوهش شامل كليه پرستاران شاغل در بخشهاي نوزادان و NICU بيمارستانهاي فوق الذكر بود كه از ميان آنها 200 پرستار به روش تصادفي خوشه اي انتخاب شدند. ابزار مطالعه پرسشنامه محقق ساخته بود و با مروري بر متون و منابع موجود تنظيم شد، كه روايي محتوايي انجام و از نظر پايايي مورد تائيد قرار گرفت. داده‌هاي حاصل از پرسشنامه در نرم افزار spss نسخه 17 و با آمار توصيفي و استنباطي و نيز رگرسيون خطي مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته‌ها: ميانگين نمره آگاهي افراد در حد متوسط بود(2/36 ±12/35)، از ميان حيطه‌هاي مربوط به دانش پرستاران از عوارض و تداخلات دارويي بيشترين نمره آگاهي به حيطه سرم تراپي(1/03 ±3/90) و كمترين نمره آگاهي به سوالات مربوط به حيطه عوارض دارويي در داروهاي خوراكي (1/07 ±4/30) تعلق گرفت. ميانگين نمره دانش با سن و سابقه افراد ارتباط آماري معني داري داشت (p<0/05)، ضريب تبيين خالص حاصل از رگرسيون خطي بيانگر آن بود كه حدود 21 درصد از واريانس آگاهي پرستاران توسط متغيرهاي مستقل مثل سن و سابقه و گذراندن دوره هاي آموزشي تبيين مي‌گردد. نتيجه‌گيري: با توجه به سطح دانش متوسط درصد كثيري از افراد در مورد فارماكولوژي نوزادان، برگزاري دوره‌هاي آموزش مداوم در اين مورد و فراهم آوردن امكان دسترسي به فارماكولوژيست باليني در بخشهاي نوزادان توصيه مي‌شود. همچنين ضروري است در چينش نيروي كار در بخشهاي نوزادان از حضور پرستاران باتجربه‌تر بهره برده شود.

Introduction: About 6% of all hospital admissions are due to adverse drug reactions, the most important determinants in reporting adverse drug reactions is knowledge of health care workers about drug side effects. Since the nurses have an important role in medication orders, this study was conducted with aim to assess the knowledge of neonatal unit nurses about adverse drug reactions at East Azarbaijan province. Methods: This descriptive and cross-sectional study was conducted in neonatal units of East Azarbaijan province in 2014. The participants surveyed in this study were 200 nurses who were invited by cluster randomization sampling method. A researcher prepared a questionnaire that investigated the knowledge of participants about adverse drug reactions and was used after approving its validity and reliability. The quantitative analysis of this study used SPSS version 13 by descriptive and inferential statistics. For multivariable explanation of nurses’ knowledge based on independent variables multiple linear regression was used Results: The mean score of nurses’ knowledge was moderate(12.35±2.36). The highest score was for serum therapy domain and the lowest score was for side effects in oral drugs’s domain. Statistically significant correlation was found between the mean knowledge score with age and work experience (p<0.05). Multivariable analysis showed that age, work experience and history of previous training were the most important predictors of participants’ knowledge. Conclusion: According to the average level of neonatal nurses’s knowledge about the pharmacology, it is recommended continuing education courses, preparation of facilities for quick access to information about the side effects and drug interactions, as well as providing access to clinical pharmacologists in neonatal units. Also, more experienced nurses should be employed in neonatal units.