تأثير آهك بر بهينه‌سازي خشت خام در مقابل رطوبت

The Influence of Lime in Adobe Optimization Against Humidity

بناها، محوطه­ها و آثار معماري خشتي تاريخي و باستاني متعدد و زيادي در ايران وجود دارد كه پراكندگي آن‌ها بيشتر در مناطق گرم و كويري ايران به چشم مي­خورد اما در مناطق كوهستاني و باراني نيز آثار گلي و خشتي فاخري وجود دارد كه نياز به حفاظت و مرمت دارند تا بتوان آن آثار را به همراه پيام­هاي خفته در آن‌ها به نسل­هاي آينده منتقل كرد. در مناطق كوهستاني و مناطق باراني، رطوبت بالا و جمع شدن آب در پاي ديوارها و در مناطق كويري و گرم نظير سيستان بالا بودن سطح آب­هاي سطحي عامل اصلي آسيب رسيدن به ساختارهاي خشتي و دليل اصلي تخريب بسياري از آثار معماري خشتي هستند كه لازم است براي جلوگيري از تخريب و فرسايش راهكاري مناسب و كاربردي پيدا كرد. بهينه‌سازي مصالح در حفاظت، مرمت و بازسازي بناهاي خشتي در سرتاسر جهان يكي از روش‌هاي مناسب مرمتي براي اين‌گونه بناها به‌شمار مي­رود. نظر به ويژگي­هاي كالبدي و شرايط مكاني و محيطي هر بنا، مواد افزودني مختلفي تا به امروز مورد آزمايش قرار گرفته و به‌كار برده شده‌اند. در اين پژوهش آهك به‌عنوان ماده­اي سنتي و بومي كه در مناطق داراي رطوبت بالا و بارندگي­هاي فصلي شديد و تعدادي از بناهاي شمال و شمال غرب ايران نيز داراي اصالت كاربردي است به‌عنوان ماده بهينه‌ساز خشت مورد استفاده قرار گرفت. هدف پژوهش حاضر دستيابي به خشتي سازگار با محيطي با شرايط رطوبت بالا (اشباع خشت) و توأم با كيفيات فيزيكي مناسب و مقاومت نسبي در مقابل ساير نيروهاي آسيب رسان است. به اين منظور پنج نوع خشت با تركيب­ها 0، 2، 5، 7، و 10 درصد از آهك ساخته شد و مورد آزمايش‌هاي مقاومت فشاري در شرايط خشك و اشباع، مقاومت سايشي، جذب مويينگي و مقاومت در برابر غوطه ­وري قرار گرفتند كه نتيجه مطلوب و متناسب باهدف اين پژوهش مربوط به خشت ساخته شده با 2 درصد آهك بود.

The importance and the value of historical buildings and sites and even villages which have adobe houses causes that conservators annually schedule restoration plans and programs to protect the buildings from hazards. This is done because conservation of these memorials is equal to conservation of culture, civilization, heritages of a nation, their architecture, and their lifestyle. There are many damaging factors for an adobe building being always a threat for its skeleton. Causing irreparable harms independently or dependently, moisture is one of the damaging factors for adobe buildings. Optimizing the repairing materials in conservation, repair, and reconstruction of adobe buildings to increase their resistance against moisture and other damaging factors is one of the suitable methods for protecting these buildings worldwide. Until today, many additive materials have been tested and occasionally applied regarding the enhancement of the physical and environmental properties of the buildings. Lime is a conventional locally supplied material, had been originally used in areas with high humidity and heavy seasonal rainfall. In this research a number of buildings in the North and North West of Iran have been selected as the case study where the lime was used as the adobe optimizer. This research aims to find a mix of adobe which is compatible with the highly humid environment (saturated adobe) as well as having high physical quality and a relative strength against other damaging forces. Now, the question is that by adding lime to soil as a traditional material that absorbs water and is resistant to moisture, can it be possible to increase the stability of these adobe against moisture, as well as their physical properties to keep compressive resistance and abrasion resistance? The research hypothesis suggests that because of low adhesion and poor bonding between lime and soil and low humidity in open spaces, it is likely that by adding lower percentages of lime, a more favorable result can be achieved