كليدواژه :
منظر ايراني , منظر هندي , باغ هاي هند , منطقه دكن , جنوب هند
چكيده فارسي :
اين مقاله به بررسي برخي از باغ هاي هندي-ايراني قرن شانزدهم و هفدهم در منطقۀ «دكن»، در جنوب هند مي پردازد. مدعاي مقاله اين است كه نوع زمين و شيوۀ مديريت آب در جنوب هند گونه اي از منظر را پديد آورده كه به طور قابل ملاحظه اي با آنچه در شمال هند و ايران وجود دارد متفاوت است. باغ هاي دكن كه در نزديكي منابع فراوان آب قرار گرفته‌اند، پاسخي به بستر جغرافيايي و فرهنگ بومي هستند. عمارت هايي كه در ميان آب ساخته شده‌اند و جزئيات استخرهايي كه در دوران پادشاهيِ عادل شاهيان در نزديكي «بيجاپور» ساخته شده‌اند شاهد اين امر هستند. جانمايي كاخ‌ها بر روي تپه هاي مشرف بر آب و باغات وسيع نيز پاسخي به بستر جغرافيا و فرهنگ بوده؛ چنانكه در حيدرآباد و «گُلكُندا» در دوران سلسلۀ قطب‌شاهيان شاهد آن هستيم. در اين منطقه و همچنين در بيجاپور، از باغها در فصول باراني نيز استفاده مي شده است. با اينكه زنان، شاه را در بازديد از باغات همراهي مي‌كردند، باغ هاي ويژۀ زنان، با نام باغ هاي «زنانه»، تنها در ارگ وجود داشته است؛ جايي كه بتوان حفظ حريم خصوصي آنان را تضمين كرد. مردم، به طور كلي، تنها گاه به گاه و پس از بازديد سلطان بود كه مي توانستند از باغ هاي لذتِ شاهي بهره مند شوند. باغ هاي دكن همچون ديگر باغات شبه قارۀ هند نه فقط در روز كه خصوصاً شبها مورد استفاده بوده است. از آنجا كه بسياري از گل هاي هندي سفيد، بسيار خوشبو و جاذب حشرات شبانه اند و شبها براي گرده افشاني باز مي شوند، يك سنت شب‌نشيني هندي به نام «ماه-باغ» وجود داشته است. به طور سنتي ديرزماني است كه در شبه قارۀ هند گل هاي خوشبو با عشق و انگيختگي مرتبط است و عاشق پيشگان در باغ ، خصوصاً در خنكاي روز كه گل‌ها عطر خود را مي‌پراكنند محظوظ مي شدند. در نتيجه مي‌توان گفت هرچند باغ‌هاي دكن از خانوادۀ باغ‌هاي هندي-ايراني بوده و به نوع مشابهي استفاده مي‌شده است، نوع زمين و استفاده از شيوه‌هاي هندي در مديريت و ذخيرۀ آب در منطقۀ دكن، منظري را رقم زده است كه ريشه در خاك هند دارد. اگر اين باغ ها به لحاظ سبك، ايراني هستند اما مزاج و طبعي بسيار هندي دارند.
چكيده لاتين :
The paper examines some sixteenth and seventeenth-century Indo-Iranian garden sites of the Deccan in southern India. It argues that terrain and water management practice in southern India resulted in a landscape expression that differed markedly from that in northern India and Iran. The gardens of the Deccan, located near large water storage tanks, were responses to the geographical context and to native cultural practice. This is strongly suggested in the evidence of water pavilions and the detailing of water edges at, or near, Bijapur, in the sultanate of the Adil Shahs. The placement of palaces on hills overlooking expanses of water and gardens, as at Hyderabad and Golconda, in the sultanate of the Qutb Shahs, was also a contextual response. Gardens were enjoyed during the season of the rains, at Bijapur as well as at Golconda/Hyderabad. Although ladies accompanied the sultans during their visits to gardens, gardens specifically for ladies, called zenana gardens, were located only in the citadels where the privacy of ladies could be ensured. The public, in general, could enjoy royal pleasure gardens only occasionally, following a royal visit. Gardens in the Deccan, in common with those elsewhere in the Indian subcontinent, were used not only by day but especially in the evening. Because many Indian flowers open for pollination in the evening and are white, strongly scented, and tubular to attract nocturnal insects, an Indic tradition of an evening, or moon garden, existed. Traditionally, in the Indian subcontinent, scented flowers have long been associated with love and arousal and it would seem that amorous pursuits were enjoyed in gardens, in particular, at the cooler time of the day when flowers released their fragrances. In conclusion, it could be said that although the gardens of the Deccan share a family likeness with other Indo-Iranian gardens and were used in similar ways, the terrain of the Deccan and the reliance in this region on native Indic practices of water storage and management resulted in landscapes that were rooted in the Indian soil; if, stylistically, these gardens could be considered Iranian, temperamentally they were very much Indian.
