حكمت سياسي سعدي (اخلاقي واسطه ميان فرادست و فرودست و ادبيّت آن)

Saadi's Political Wisdom (A Moral Medium in the Relations between the Ruler and the Subject and Its Literariness

در اين مقاله پس از معرفي آبشخورهاي فكري و عقيدتي سعدي، نويسنده و شاعر قرن هفت هجري كه از تاثيرگذارترين سخن پردازان ايران است به جنبه اي خاص از آثار وي پرداخته مي شود. اين جنبه عبارت است از روش عام وي در برخورد با قدرتمندان كه مبتني است بر خواست تحديدو تعديل قدرت و در پس آن، ايجاد تحول در نگرش و نيات حكمروايان و در نتيجه اصلاح روابط فرادستان و فرودستان: خداوندگاران و بندگان. در اين نوشته نشان داده مي شود كه سعدي چگونهبا ياري گرفتن از شگردهايي، بنا بر انعطاف گرايي خويش پيوسته مي كوشد كه از صدور احكام قاطع اخلاقي بپرهيزد و به اين طريق در ميان فرمانروايان و رعايا بنشيند و معلوم مي گردد كه اين «حكيم» چه سان اين دوگانگي را به وحدت مي رساند. سپس انعكاس اين امر در سخن سعدي بررسي مي شود و تاثيرگذاري متقابل سياست و «ادبيت» او آشكار مي گردد.

The present work firstly attempts to delineate some of the mental perspectives of Saadi, an influential poet and writer of the H.Q century, and then tries to investigate a especial feature of his works. This especial feature is his way of treating rulers in limiting and reducing their power which can hence lead to a reformatory compromise in the relations between masters and their subjects. This work tries to consolidate how Saadi uses different strategies to refrain from issuing decisive moral judgments which is mainly due to his flexibility. He can, through this strategy, find a place in the hearts and minds of the rulers; another proof of his praiseworthy ability in creating a unity in this division. The author will then try to study this literary–political influence in Saadi's works.