سنجش پايداري محله‌هاي شهري در بافت‌هاي سكونتي با استفاده از سيستم استنتاج منطق فازي(نمونه موردي: محلات شهر سنندج)

فاقد عنوان و چكيده لاتين

تحولات شهرسازي دوران معاصر در ايران و به خصوص در شهر سنندج به دنبال افزايش جمعيت و شهرنشيني مبيّن رشد و توسعه ي محله هاي مسكوني اي است كه به دور از مراكز شهري، به حومه ها رانده شده اند و بافت هاي جديد را در نقاط مختلف شهرها ايجاد نموده اند. بايد به اين امر توجه داشت كه رشد و گسترش محله هاي مسكوني به خصوص در بافت هاي جديد شهري بدون توجه به ابعاد و شاخص هاي توسعه پايدار موجب هدررفت منابع طبيعي مي گردد كه با اهداف توسعه ي پايدار شهري در تعارض و تقابل قرار دارد. هدف از اين پژوهش ارائه، سنجش و ارزيابي شاخص هاي پايداري در محله هاي شهري و مقايسه پايداري محلات منتخب واقع در بافت هاي گوناگون شهر سنندج از جمله، بافت هاي قديم (قطارچيان)، مياني (تپه قوپال)، جديد (ظفريه) و محله هاي واقع در سكونتگاه هاي غير رسمي (حاجي آباد) مي باشد. اين پژوهش با هدف كاربردي و با استفاده از روش هاي توصيفي - تحليلي به سنجش و ارزيابي پايداري در محله هاي منتخب پرداخته است. براي تحليل داده هاي پژوهش با توجه به ماهيت پايداري و ابهام و عدم قطعيت موجود در آن از روش استنتاج منطق فازي كه به دليل توانايي در الگوسازي و داشتن روش سيستماتيك ابزاري مناسب براي كاربرد در موقعيت هاي مبهم است، استفاده گرديد. پس از بررسي منابع علمي و تحقيقات عملي نهايتاً 59 شاخص در ابعاد مختلف برگزيده شد. سپس شاخص هاي 59 گانه با مراجعه به سوابق علمي و اصول همگني شاخص ها به 12 شاخص ثانويه تقسيم شدند. از تقسيم شاخص هاي 12 گانه ابعاد چهارگانه پايداري متشكل از پايداري اكولوژيكي - محيطي، پايداري كالبدي- فضايي، پايداري اجتماعي - فرهنگي و پايداري اقتصادي به دست آمد. ابعاد محيطي- اكولوژيك و كالبدي-فضايي مشخص كننده بعد گسترده ي پايداري اكوسيستم و ابعاد اجتماعي-فرهنگي و اقتصادي نيز تبيين كننده پايداري انساني است. از تركيب پايداري اكوسيستم و پايداري انساني نيز پايداري كلي حاصل گرديد. فرآيند استنتاج منطق فازي (شامل مراحل نرمال سازي، فازي سازي، استنتاج فازي و فازي زدايي) براي ارزيابي و سنجش چهار بعد پايداري، دو بعد گسترده ي پايداري و پايداري كلي و براي هر كدام از محله هاي نمونه موردي، به طور جداگانه و به كمك Tool Box منطق فازي نرم افزار MATLAB به اجرا درآمد. نتايج نشان دهنده ي پايداري بيشتر محله قديمي قطارچيان ( 421 /.) در مقايسه با محله هاي واقع در بافت جديد (ظفريه= 335 /.)، بافت مياني (تپه قوپال= 196 /.) و حاشيه نشين (حاجيآباد= 125 /.) مي باشد.