بررسي فراواني خرافات و عوامل مربوط به آن در بين دانشجويان دانشگاه علوم پزشكي كردستان در سال 1392

Frequency of belief in superstitions and its related factors among the students of Kurdistan University of Medical Sciences

زمينه و هدف: يكي از اجزاء مهم هر فرهنگ اعتقادات آن است كه قسمتي از اين اعتقادات حقيقي و واقعي و مبتني بر بنيان‌هاي ثابت‌شده و استوار است و اما بخشي از آن‌ها بي‌پايه، بدون دليل كه در طول تاريخ توسط مردمان عام پذيرفته‌ شده‌اند كه به آن‌ها خرافات مي‌گويند هدف از اجراي اين پژوهش تعيين فراواني اعتقاد به خرافات و عوامل مرتبط با آن در دانشجويان دانشگاه علوم پزشكي كردستان در سال 1392 بوده است. روش بررسي: اين مطالعه، يك مطالعهMixed Method Design است بدين شكل كه تركيبي از روش مطالعه كمي و كيفي است. بخش كمي آن مقطعي و بخش كيفي مطالعه با استفاده از نظرات صاحب‌نظران در حوزه‌هاي روانشناسي، اجتماعي، ديني و سياسي جمع‌آوري گرديد. ابزار مورد استفاده در اين مطالعه، پرسشنامه محقق ساخته خرافه گرايي بود كه روايي و پايايي آن اثبات‌شده بود. اين پرسشنامه حاوي 2 قسمت باور به خرافات و گرايش به خرافات بود. نمونه‌گيري به‌صورت تصادفي طبقه‌اي بود و حجم نمونه مطابق با فرمول كوكران، 386 نفر برآورد شد. داده‌ها وارد محيط نرم‌افزار SPSS-20 شد و ANOVA و كاي اسكوار مورد تحليل قرار گرفت. يافته‌ها: 184 نفر (54%) از افراد مورد پژوهش مرد و 157 نفر (46%) زن بودند. ميانگين و انحراف معيار سني افراد موردمطالعه 1/60±20/26 سال بود. 309 نفر (90/6%) در مناطق شهري زندگي مي‌كردند. 54 نفر (15/8%) از افراد مورد مطالعه گرايش به خرافات داشتند. 46 نفر (13/5%) از آن‌ها اعتقاد زياد و 122 نفر (35/8%) اعتقاد كمي به باورهاي خرافي داشتند. بين جنسيت (P=0.037) و سن (p<0.001) با اعتقاد به باورهاي خرافي در افراد مورد مطالعه رابطه معني‌دار آماري مشاهده شد. همچنين بين محل سكونت با گرايش به خرافات و اعتقاد به باورهاي خرافي رابطه معني‌دار آماري مشاهده شد (p<0.001)، اما بين جنسيت با گرايش به خرافات، رابطه معناداري يافت نشد (P=0.861). نتيجه‌گيري: با توجه به درصد بالاي (64/2%) اعتقاد به باورهاي خرافي در بين دانشجويان به‌عنوان آينده‌سازان جامعه، برنامه‌ريزي همه‌جانبه جهت كاهش اين اعتقاد از ابزارهاي گوناگون مانند دانشگاه، تلويزيون و ساير دستگاه‌هاي ذي‌ربط، ضروري به نظر مي‌رسد.

Background and Aim: One of the components of every culture is beliefs. Some of these beliefs are based on actual proven and solid foundation. Some of them are superstitions which are baseless and have been accepted by people. The purpose of this study was to determine the frequency of belief in superstitions and its related factors among the students of Kurdistan University of Medical Sciences. Material and Methods: This was a study with mixed method design which was a combination of quantitative and qualitative research methods. The quantitative section was cross-sectional and the qualitative part of the study included views of the experts on the psychological, social, religious and political fields. In this study we used a valid and reliable researcher-made superstition questionnaire. The questionnaire had 2 parts: belief in superstitions and tendency to superstition. We used stratified random sampling method and the sample size was estimated to be 386 students according to Cochran's formula. Data were entered into SPSS-20 software and analyzed by ANOA and chi-square test. Results: In this study 184(54%) students were male and 157 (46%) were female with the mean age of 20.26 ± 1.60 years. 309 students (90.6%) lived in urban areas, 54 (15.8%) had a tendency to superstition, 46 (13.5%) had high level and 122 (35.8%) had low level of superstitious beliefs. In this study, there was a significant relationship between gender (P=0.037) and age (p<0.001) with belief in superstitions. In addition, there was a significant relationship between residential area with tendency to superstition and belief in superstitions (p<0.001), while, there was no significant relationship between gender and tendency to superstition (P=0.861). Conclusion: Considering the high frequency rate (64.2%) of belief in superstitions among the students as future community makers, comprehensive planning to decrease belief in superstition by means of various systems, such as universities, television and other relevant organizations, is essential.