مروري بر روش‌هاي تهاجمي و نيمه تهاجمي درمان خونريزي غيرطبيعي رحمي در طب سنتي ايران

Review on invasive and semi-invasive procedures to treat abnormal uterine bleeding in Iranian traditional medicine

مقدمه: خونريزي غيرطبيعي رحمي، شايع‌ترين دليل مراجعه زنان سنين باروري به پزشك است. در طب رايج بر اساس شدت و علت خونريزي، روش‌هاي مختلف درماني شامل انواع درمان­هاي دارويي سيستميك يا موضعي و جراحي پيشنهاد مي‌شود. در طب سنتي ايران نيز براي درمان خونريزي رحمي در كنار توصيه ­هاي غذايي و دارويي، اقدامات تهاجمي و نيمه تهاجمي نيز در نظر گرفته شده است. مطالعه مروري حاضر با هدف استخراج و بررسي درمان‌هاي تهاجمي و نيمه تهاجمي به‌كار گرفته شده براي درمان خونريزي بيش از حد رحمي در متون معتبر طب سنتي ايران انجام شد. روش‌كار: در اين مطالعه مروري و كتابخانهاي مقالات فارسي و انگليسي مرتبط با جزئيات اقدامات تهاجمي و نيمه تهاجمي پيشنهادي مربوط به درمان خونريزي رحمي از پايگاههاي Google scholar، PubMed، Scopus، SID با كليدواژههاي انگليسي management و menorrhagia و كليدواژه­هاي فارسي «منوراژي»، «خونريزي غيرطبيعي رحم» و «افراط طمث» و تركيب اين دو كلمه بدون ايجاد محدوديت زماني مورد جستجو و بررسي قرار گرفت. در انتها داده‌هاي حاصل بر اساس روش تحليل محتوا مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. يافته‌ها: در جستجوي منابع موارد مختلفي از اعمال تهاجمي و نيمه تهاجمي براي درمان خونريزي غيرطبيعي رحمي ذكر شده­اند كه شامل: فصد، حجامت، بادكش، بستن اندام‌ها، بستن پستان‌ها، دوش واژينال (حقنه)، قي و آبزن مي‌باشد. هنوز سطح شواهد در زمينه تأثير اين درمان‌ها محدود مي­باشد و نيامند مطالعات بيشتر مي­باشد. نتيجه‌گيري: در منابع طب سنتي ايران براي درمان خونريزي غيرطبيعي رحمي اقدامات تهاجمي و نيمه تهاجمي متنوعي پيشنهاد شده‌اند كه با توجه به عدم وجود مطالعات كارآزمايي باليني و شواهد كافي نمي‌توان بين كارايي و عوارض اين روش‌ها با جراحي مقايسه‌اي انجام داد، ولي مي­توان با انجام تحقيقات بيشتر و كا رآزمايي­هاي باليني در جهت اثبات يا رد كارايي اين اقدامات و كمك به كاهش عوارض ناشي از جراحي­هاي ناحيه لگن گام برداشت.

Introduction: Abnormal uterine bleeding is the most common reason for referring to the physician in women of reproductive age. In conventional medicine, based on the severity and cause of bleeding, variety of systemic or local medical and surgical treatments is suggested. In Iranian traditional medicine, for the treatment of uterine bleeding, in addition to food and medical advice, semi-invasive and invasive procedures are also considered. This review study was performed with aim to extract and evaluate semi-invasive and invasive procedures which are used in common texts of Iranian traditional medicine for the treatment of uterine bleeding. Methods: In this review and library study, English and Persian articles related to the details of the proposed invasive or semi-invasive procedures for treatment of uterine bleeding were searched from databases of Google scholar, Pubmed, Scopus and SID and using the keywords of management, menorrhagia, Abnormal uterine bleeding , and Efrat-e Tams and also the combination of these two words without time limitation. At the end, data was analyzed by content analysis method. Results: In searching of different sources of semi-invasive and invasive procedures for treatment of abnormal uterine bleeding including: phlebotomy, dry cupping, wet cupping, limbs tying, breasts tying, vaginal douching, vomiting, sitzbath, there is still limited evidence regarding the effects of these therapies and further studies are needed. Conclusion: In traditional medicine, variety of semi-invasive and invasive procedures is suggested for treatment of abnormal uterine bleeding that according to the lack of enough clinical trials, the efficacy and complications of these methods cannot be compared with surgery. But, we can do further research and clinical trials to prove or disprove the effectiveness of these procedures and help to reduce the complications of pelvic surgeries.