برنامه پيشنهادي مبتني بر الگوي رفتاري-شناختي مارلات جهت پيشگيري از بازگشت مصرف در معتادان تحت دارو درماني

A Proposal Relapse Prevention Program According to Marlatt’s Cognitive-Behavioral Model for Addicted Patient Undergoing Drug Treatment

مسئله بازگشت بيماران وابسته به مواد بزرگترين واقعه طي فرايند درمان است كه عامل اساسي بيشتر شكست‌ها در درمان بيماري اعتياد و ازدياد شمار اين بيماران در جامعه محسوب مي‌شود. بر اين اساس برنامه‌ريزي و تلاش جهت كاهش اين مسئله بايد به‌عنوان بخشي از برنامه‌هاي پيشگيري از اعتياد در جامعه مورد توجه قرار گيرد. اين تلاش‌ها در حوزه پيشگيري از نوع ثالث محسوب شده و بر بهبود بيماران و كاهش آسيب‌هاي جانبي ناشي از بيماري در آنها متمركز است. از سوي ديگر در كشور ما به‌ويژه در سال‌هاي اخير باوجود گسترش انواع برنامه‌هاي درماني و تلاش جهت كاهش شمار مبتلايان به اعتياد از طريق بازگرداندن بيماران به زندگي سالم، همچنان شاهد آمار روزافزون بيماران و نيز اخبار ناگوار مربوط به عوارض و صدمات ناشي از اين بيماري در جامعه هستيم. كارشناسان علت اصلي شكست اغلب اين برنامه‌هاي درماني و كاهش آسيب در بيماران را فراواني آمار بازگشت بيماران در كشور دانسته‌اند. لذا پرداختن به موضوع بازگشت در درمان اعتياد الزامي و از نيازهاي عمده در فرايند كنترل معضل اعتياد در كشور به‌نظر مي‌رسد. آنچه در اين مبحث ارائه مي‌شود مرتبط است با برنامه‌ريزي مورد نياز در جهت پيشگيري از بازگشت بيماران وابسته به مواد كه تحت درمان قرار گرفته‌اند. به اين منظور با توجه به پيشينه اقدامات انجام گرفته در حوزه پيشگيري، با پيشِ ‌رو قراردادن الگوي رفتاري- شناختي مارلات سعي شده است تا برنامه‌اي جهت پيشگيري از بازگشت مجدد بيماران وابسته به مواد كه تحت درمان‌هاي دارويي اعتياد قرار گرفته‌اند، ارائه شود.

The problem of relapse is the biggest event and the main cause of the most failures during treatment process of drug-dependent patients which can cause the number of patients increase in the community. So planning and efforts to reduce this problem should be considered as a part of addiction prevention programs in the community. These Interventions are focused in the field of third prevention and can effect patients’ improvement positively and reduce pathologies caused by the disease. On the other hand, in our country, especially in recent years, despite the expansion of treatment programs and efforts to reduce the number of people with addictions, this disorder and bad news related to complications and damage caused by it is continued to increasing. Experts mentioned the frequency of relapse as a main reason of the failure in treatment and harm reduction programs. These points show the necessity of addressing the issue of relapse across addiction treatment and drug problem controlling process in the country. In this paper we consider this issue and according to the previous literature in the relapse prevention field, especially on the base of the Marlatt’s cognitive-behavioral relapse prevention model, we propose a program to prevent the relapse in addicted patients undergoing drug treatment.