نقش مذهب و نهادهاي مذهبي در پيشگيري از سوء مصرف مواد

اعتياد به مواد مخدر علاوه بر زيان‌هاي جدي و خطرناك جسمي و روحي، عوارض و مشكلات فراوان اجتماعي و اقتصادي از قبيل افزايش جرايم مرتبط با مواد مخدر مانند جنايت و سرقت، فقر و تكدي‌گري و هدررفتن سرمايه‌هاي كلان مادي كشورها و سقوط بسياري از ارزش‌ها و هنجارهاي فرهنگي و اخلاقي را نيز به‌دنبال دارد. عقايد و باورهاي مذهبي و معنوي به‌عنوان عوامل حمايتي يا حائلي هستند كه از طريق دادن اميد، قدرت و معني‌بخشي به زندگي، فشار رواني زندگي را كم مي‌كند و كيفيت زندگي را به‌ويژه در افراد معتاد بهبود مي‌بخشد و حتي مانع گرايش به اعتياد مي‌شود؛ بنابراين هدف از پژوهش حاضر بررسي نقش مذهب و نهادهاي مذهبي در پيشگيري از سوء‌مصرف مواد بود. روش تحقيق حاضر، تحليلي- توصيفي و با استفاده از تحقيقات، كتب، اسناد و منابع كتابخانه اي مرتبط تدوين شده است. يافته‌هاي پژوهش حاضر نشان مي‌دهد كه مذهب و نهادهاي مذهبي مي‌توانند مصرف مواد و بهبودي از آن را از طريق برقراري يك نظم اخلاقي تحت تأثير قرار دهند. نهادهاي مذهبي، راهنمايي‌ها يا قواعد خاص اخلاقي به‌منظور كنترل خويشتن مانند امتناع از مصرف الكل و ديگر مواد را در اختيار فرد قرار مي‌دهد و به تسهيل تجربه معنوي كمك مي‌كنند. تجربه معنوي مي‌تواند تعهدات اخلاقي را تحكيم بخشد كه اين نيز به‌نوبه خود مانع از مصرف الكل و ديگر مواد مي‌شود. همچنين با استناد به دستورات مذهبي مي‌توان قوانيني وضع كرد كه مصرف مواد مخدر و الكل را ممنوع اعلام كند. با توجه به نقش محافظ دينداري در مقابل گرايش به مصرف مواد به والدين و مراكز آموزشي پيشنهاد مي‌شود كه با روش‌هاي مورد قبول نوجوانان و جوانان به تقويت باورهاي ديني در افراد در معرض خطر سوء‌مصرف مواد پرداخته شود، تا احتمال گرايش آن‌ها به مصرف مواد كمتر شود. همچنين متخصصان ترك اعتياد مي‌توانند در كنار روش‌هاي معمول ترك، به تقويت باور‌هاي مذهبي و ايجاد نظام معنا‌دهي به زندگي در مراجعان خود، به كاهش وابستگي به مواد در آن‌ها كمك كنند.