بررسي تطبيقي رابطه مفهوم «رب» و «اله» از ديدگاه وهابيت و شيعه

مفهوم «ربّ» و «اله» جايگاهي مهم در اعتقادات انسان دارد؛ ازاين‌رو در اين مقاله، رابطه اين دو مفهوم از ديدگاه شيعه و وهابيت بررسي شده است. زماني كه بين دو مفهوم، ملازمه عقلي برقرار باشد، مانند دالّ و مدلول و اثر و موثر، با حصول يكي از مفاهيم، مفهوم ديگر نيز حاصل خواهد بود؛ مانند: هر گاه خورشيد طلوع كند، آسمان روشن خواهد شد. رابطه ميان اين دو مفهوم از ديدگاه شيعه، ملازمه عقلي است؛ به اين معنا كه با تحقق ربّ، اله نيز محقق خواهد شد و حتي برخي مانند آيت‌‌الله سبحاني فراتر از ملازمه عقلي، معتقد به عينيت ربّ و اله هستند. وهابيت در ظاهر معتقد به ملازمه عقلي بين مفهوم ربّ و اله است؛ اما در عمل، ميان لازم و ملزوم تفكيك كرده‌اند و عملا به ملازمه عقلي پايبند نيستند. آنان فقط معتقدند كه مفهوم اله در برگيرنده مفهوم ربّ است و اگر كسي به توحيد الوهي برسد، يعني توحيد ربوبي را نيز داراست. اين مسئله به سبب تفسير غلط وهابيت از عبادت و در نتيجه، مشرك دانستن بسياري از مسلمين پديد آمده كه اهميت بسياري دارد و بايد مورد بررسي قرار گيرد.