عنوان مقاله :
جايگاه ندا و منادا در دستور زبان فارسي و علم معاني
عنوان به زبان ديگر :
The Status of Vocatives in Persian Grammar and the Science of Figures of Thought
پديد آورندگان :
آقاحسيني، حسين دانشگاه اصفهان - گروه زبان و ادبيات فارسي , مشاوري، زهره دانشگاه اصفهان , همتيان، محبوبه دانشگاه اصفهان
كليدواژه :
بلاغت و معاني , انشاء طلبي , جمله ندايي , ساختار دستوري , معاني ثانوي
چكيده فارسي :
در همه كتابهاي بلاغي عربي و فارسي «جمله هاي ندا» از نوع انشاء طلبي شمرده شده است و به صرف ذكر حرف «ندا» يا حرف «ندا و منادا» و يا وجود آهنگ و لحن «ندايي» در يك جمله، آن را انشاء طلبي به شمار آورده و داراي معاني و مقاصد ثانوي دانسته اند. مبحث ندا در زبان، موضوعي قابل تامل است و با بررسي شواهد مشخص مي شود، ندا اقسامي دارد كه نمي توان براي همه آنها حكم واحدي صادر كرد؛ زيرا هر كدام ويژگيهاي خاصي دارد كه هم از جهت قواعد دستور زبان فارسي و هم از جهت مقاصد ثانوي نيازمند تامل و بررسي است. در اين گفتار ابتدا اقسام ندا با تكيه بر دستور زبان فارسي دسته بندي مي شود و با توجه به ويژگيهاي هر يك پيشنهادهايي در اين تقسيم بندي مطرح مي گردد؛ سپس با توجه به بار معنايي هر يك درباره مقاصد ثانوي آن نيز مطالبي ارائه مي شود. در اين مقاله كوشش شده است به پرسشهاي زير پاسخ مناسبي داده شود. 1- آيا حروفي مانند «اي»، «يا» و «ا» كه براي ندا به كار مي رود همواره حرف ندا به شمار مي-آيد؟ 2- آيا در زبان فارسي اقسام متفاوتي براي منادا وجود دارد؟ 3- آيا بر اساس تعريف ندا در كتب بلاغي، پيوسته لفظ «ندا» و «منادا» داراي مقاصد ثانوي است يا اين مقاصد بر اساس جملات پس از ندا مشخص مي شود؟
چكيده لاتين :
In all Arabic and Persian books on rhetoric، vocative sentences are considered as performatives and the very presence of interjections or the vocative intonation in a sentence makes that sentence a vocative one which has secondary meanings and intentions. The issue of vocatives in language deserves contemplation. Investigation of evidences shows that vocatives are of different types and there is no single rule for all of them because each of them has its own features which should be studied on the basis of both rules of Persian grammar and secondary intentions. In this article، first، vocatives are classified according to Persian grammar and some suggestions are made in this classification with regard to features of each type. Then، regarding the semantic load of each type، some points are proposed about the secondary intentions of each type. This article tries to provide appropriate answers for the following questions: 1) Are interjections such as “ey”، “ya” and “e” always used for vocative purposes? 2) Are there different types of vocatives in Persian? 3) According to the definition of vocatives in rhetorical books، do they always have secondary intentions or these intentions are determined on the basis of sentences which follow the interjections?
