اثربخشي درمان شناختي مبتني بر ذهن ‌آگاهي بر افكار غيرمنطقي، كيفيت خواب و وسوسه مصرف در افراد با اختلال مصرف مواد

Effectiveness of Mindfulness-Based Cognitive Therapy on Irrational thoughts, Sleep Quality and Craving in Individual with Substance Use Disorder

پژوهش حاضر با هدف اثربخشي درمان شناختي مبتني بر ذهن ­آگاهي بر افكار غيرمنطقي، كيفيت خواب و وسوسه مصرف در مبتلايان به اختلال مصرف مواد انجام شد. روش پژوهش حاضر نيمه آزمايشي با طرح پيش ­آزمون-پس‌آزمون و گروه كنترل بود. جامعه آماري شامل مردان 20 تا 40 سال مبتلا به اختلال مصرف مواد مراجعه‌كننده به مراكز ترك اعتياد شهر مشهد در سال 1396 بود. با استفاده از روش نمونه‌گيري هدفمند، 30 نفر از افراد با اختلال مصرف مواد از سه كلينيك انتخاب و به روش تصادفي در 2 گروه 15 نفره آزمايش و كنترل گمارده شدند. به ‌منظور گردآوري اطلاعات از پرسش­نامه باورهاي غيرمنطقي جونز، شاخص كيفيت خواب پيتزبورگ و پرسش­ نامه عقايد وسوسه ­انگيز استفاده شد. گروه آزمايش 8 جلسه 90 دقيقه ­اي درمان شناختي مبتني بر ذهن ­آگاهي را دريافت كردند و گروه كنترل در ليست انتظار قرار گرفت. داده ­ها با استفاده از تحليل كوواريانس چند متغيره تجزيه‌ و تحليل شدند. نتايج نشان داد كه درمان شناختي مبتني بر ذهن ­آگاهي بر كاهش افكار غيرمنطقي و وسوسه مصرف و افزايش كيفيت خواب اثربخش بود. با ­توجه به اهميت افكار غير منطقي، كيفيت خواب و وسوسه مصرف در افراد با اختلال مصرف مواد، مراكز ترك اعتياد مي­ توانند با ارائه درمان شناختي رفتاري مبتني بر ذهن­ آگاهي سبب كاهش افكار غيرمنطقي، بهبود كيفيت خواب و كاهش وسوسه مصرف در افراد با اختلال مصرف مواد شوند.

The purpose of this study was to investigate the effectiveness of mindfulness-based cognitive therapy on irrational thoughts, sleep quality and craving in individuals with substance use disorder. This study was a quasi-experimental research conducted in the form of pretest-posttest with control group. The stastical population of this study included males aged 20-40 years with substance use disorder reffering to addiction treatment centers in Mashhad in 2018. Using convenient sampling, 30 individuals with substance use disorder were selected and were included randomly in experimental (n=15) and control (n=15) groups. To collect data, Jones's Irrational Beliefs Questionnaire, the Pittsburgh Sleep Quality Index, and the Craving Beleifs Questionnnaire were used. The experimental group received eight 90-minute sessions of mindfulness-based cognitive therapy and the control group was put in the waiting list. Data were analyzed using multivariate analysis of variance. The results showed that the mindfulness-based cognitive therapy was effective to decrease irrational thoughts and craving as well as to increase sleep quality in individuals with substance use disorder. Regarding the importance of irrational thoughts, sleep quality and craving in individuals with substance use disorder, addiction treatment centers can reduce irrational thoughts and craving and improve sleep quality by using mindfulness cognitive-behavioral therapy in individuals with substance use disorder.