ترتيب واژه در زبان سنگسري از ديدگاه رده‌شناسي زبان

Word order in Sangesari language :a language typology perspective

يكي از تفاوت‌هاي مهمّ و شناخته‌شدۀ زبان‌هاي بشري كه در چند دهۀ اخير در رده‌شناسي به‌عنوانِ معيار طبقه‌بندي زبان‌ها در يك خانوادۀ زباني به‌كار گرفته شده است، «ترتيب واژه» يا «آرايش سازه‌اي» است. «ترتيب واژه» عموماً به ترتيبِ قرارگرفتنِ‌ عناصر موجود در بند يا گروه، مانند گروه‌هاي اسمي و فعلي، اطلاق مي‌شود. يكي از زبان‌شناساني كه با بهره‌گيري از اين ملاك مبادرت به رده‌بنديِ بسياري از زبان‌هاي جهان كرد، دراير (1992) است. اين پژوهش بر مبناي دراير (1992) و مؤلفه‌هاي ترتيب واژۀ مطرح در آن شكل گرفته است و هدف از آن تعيين آرايش سازه‌اي بند و ردۀ زبانيِ زبان سنگسري، يكي از زبان‌هاي ايراني غربي، نسبت به گروه‌زبان‌هاي اروپا-آسيا و جهان است. نتايج حاصل از اين پژوهش نشان مي‌دهد كه زبان سنگسري در مقايسه با گروه‌زبان‌هاي جهان از 15 مؤلفۀ زبان‌هاي فعل‌پاياني قوي و 14 مؤلفۀ زبان‌هاي فعل‌ميانيِ قوي و در مقايسه با گروه‌زبان‌هاي اروپا – آسيا از 17 مؤلفه از مؤلفه‌هاي فعل‌پايانيِ قوي و 16 مؤلفه از مؤلفه‌هاي فعل‌ميانيِ قوي برخوردار است. بنابراين، اين زبان در حال حاضر به‌لحاظِ مؤلفه‌هاي رده‌شناختي به ردۀ زبان‌هاي فعل‌پايانيِ قوي تعلق دارد، امّا از آنجايي كه اين زبان از مجموع 24 مؤلفۀ زبان‌هاي فعل‌ميانيِ قوي بيش از نيمي از آنها را نيز داراست، انتظار مي‌رود كه در آينده‌اي نه چندان دور شاهد تغيير وضعيت ردۀ زباني آن از ردۀ‌‌ زبان‌هاي فعل‌پايانيِ قوي به ردۀ زبان‌هاي فعل‌مياني قوي باشيم

One of the most important and well-known differences among human languages, which has recently been employed as a classification criterion in language typology is, "word order" or "constituent order". Word order usually refers to the order of existing elements in a clause or phrase such as noun phrase and verb phrase. The purpose of this study was to determine the constituent order of clause and the language class of Sangesari language that is considered one of the Western Iranian languages. This study used Dryer (1992) & its word order parameters. The results indicated that, based on the world language genera, Sangesari has 15 parameters of the strong verb- final languages, and 14 parameters of the strong verb- medial languages, and that in comparison with Euro- Asian languages ,it has 17 parameters of the strong verb- final languages and 16 parameters of the strong verb- medial languages. Therefore, Sangesari belongs to the strong verb- final languages in terms of typological parameters. But since this language has more than half of the 24 parameters of the verb- medial languages, this language class is expected to be change from a verb- final to a verb- medial language in the near future.