پديد آورندگان :
غلامي، عليرضا دانشگاه اصفهان - گروه جغرافيا و برنامه ريزي روستايي , صيدايي، اسكندر دانشگاه اصفهان - گروه جغرافيا و برنامه ريزي روستايي , تقديسي، احمد دانشگاه اصفهان - گروه جغرافيا و برنامه ريزي روستايي
كليدواژه :
نابرابري , مسكن روستايي , مدل ويكور , شاخص ويليامسون , استان لرستان
چكيده فارسي :
تجلي و نمود نابرابري در مسكن روستايي را مي‌توان در ظهور بدمسكني، بي مسكني و تكوين و گسترش نواحي حاشيه‌نشيني در كلانشهرها دانست كه در صورت عدم پيشگيري در مبدأ يعني روستاها روز به روز بر مشكلات و ابعاد بد آن در مقصد يعني كلانشهرها خواهد افزود. يكي از راههاي نشان دادن وضعيت نابرابر مسكن استفاده از شاخص‌هاي مسكن مي‌باشد. پژوهش حاضر به‌صورت كمي- تحليلي - تكنيكي با استفاده از مدل ويكور و شاخص ويليامسون بر پايه مجموعه شاخص‌هاي كمي و كيفي (17 شاخص) به سنجش نابرابري مسكن روستايي و بررسي شكاف درون منطقه اي در بين شهرستان‌هاي استان لرستان با استفاده از داده ها و اطلاعات گردآوري شده از مركز آمار ايران و بنياد مسكن انقلاب اسلامي در سال 1390 پرداخته است. آنچه كه يافته هاي تحقيق حاضر به ما مي نماياند اين است كه استان لرستان با داشتن سهم 1/2 درصدي از مسكن كل كشور در سال 1390 داراي سهم 8/1 درصد مسكن شهري و 8/2 درصد مسكن روستايي بوده است. تعداد واحدهاي مسكوني روستايي در استان لرستان در سال 1390 برابر با 145091 واحد بوده كه نسبت به سال 1385 با 210622 واحد مسكوني داراي رشد ساليانه 15/5 درصدي بوده است. نتايج حاصل از به‌كارگيري مدل ويكور جهت بررسي شاخص‌هاي مسكن نشان مي‌دهد كه مسكن روستايي در شهرستان‌هاي دورود، بروجرد و خرمآباد به ترتيب با 1، 0.781 و 0.767 داراي بالاترين مقدار Qi در رتبه‌هاي اول تا سوم قرار گرفته و شهرستان‌هاي كوهدشت(0.147)، پلدختر(0.025) و دوره چگني(0) داراي پايين‌ترين مقدار Qi در رتبه هاي هشتم تا دهم قرار گرفته‌اند. نتايج حاصل از به‌كارگيري شاخص ويليامسون جهت بررسي شكاف درون منطقه اي در بين شهرستان‌هاي استان حاكي از وجود نوسانات زياد شاخص ويليامسون در طي دوره 1385 تا 1390 در بين شهرستان‌هاي استان مي‌باشد، بدين معنا كه شهرستان‌هاي استان در طي اين دوره به‌لحاظ شاخص ويليامسون از يكديگر فاصله گرفته‌اند.
چكيده لاتين :
Nowadays, various factors such as collapse of tribal structures and systems, deterioration of grasslands, lack of decent educational system for the children, and shortage of healthcare facilities have caused tribal living extremely challenging. To help avert the process, experts have proposed different approaches among which settlement plan rendered as most appropriate. As a whole, nomad’s settlement fundamentally transforms one of the intrinsic characteristics of nomads that differentiate them from either rural or urban societies for whatever reasons such as political, social or economic development. Talkhab in Ilam province has been a site to tribal settlement plan, which has been conducted by Housing Foundation at to help manage tribal affairs. This article intends to evaluate physical-spatial impacts of the settlement plan in Talkhab as felt by nomads themselves regarding housing, sewage system, pathways and infrastructure and services quality. It also evaluates how the plan affected their livelihood and satisfaction as well as their participation. In order to make the inquiry practical, descriptive-analytic method via field studies including questionnaires, interviews, observations have been used and the results were finally put in SPSS for further statistical analysis. The results suggest that the settled tribe members are generally pleased with the plan including its implementation, allocation, and availability of some services. However, certain issues such as financial support, other infrastructural services (running water, healthcare facilities, sports, religious and commercial facilities), employment, the plan has fallen short of meeting their expectations. A number of guidelines are suggested based on the findings for better realization of the settlement plan. These include better planning of pathways, piping, sewage system, electricity and water services, user participation. More attention should be focused on sustainable ways of livelihood in settlement plans, more efficient financial support through the banking system for an affordable housing and suitable reimbursement policy.
