تأملي بر مباني نظري طراحي سه يادمان دفاع مقدس

هر اثر معماري اميخته اي است از ماده و معني كه بر حسب مورد، يكي بر ديگري رجحان مي يابد.در ميان انواع معماري، يادمان ها جايگاهي ويژه دارند. يادمان ها بناهايي هستند همه انديشه، كه وظيفه سنگيني در بيان معاني و ارزش ها بر گردن انهاست.در جاي جاي جهان بناهايي يادكاني مشاهده ميگردد كه يادآور خاطره دلاوري ها و حماسه هاي ملت ها براي آيندگان هستند. در ايران نيز يادمانهاي دفاع مقدس هر يك به زباني حماسه هشت سال پايداري در برابر دشمن متجاوز را بازگو ميكند. هرچند در پيشينه ي معماري ما بناه9اي بدون كاركرد به ندرت مشاهده مي شود و ارزشها در قالب بناهايي چوه مسجد و سقاخانه و آب انبار و برج- مقبره متجلي مي گرديده اند. ولي امروز در عصر رسانه ها پرداختن به معماري يادماني يكي از ضرورت هاي فرهنگي به شمار مي آيدكه غفلت از ان همچون سكوت در برابر هياهو و هجمه بيگانگان است. در اين مقاله چگونگي بيان مفاهيم، ارزش ها و معاني در اثر معماري و نيز چگونگي ارتباط بناي يادماني با مكان احداث آن كنكاش خواهد شد. اين جستجو پس از مروري بر چنذ اثر داخلي و خارجي، روي سه بناي يادماني سال هاي پس از دفاع مقدس متمركز خواهد شد : 1. مشهد چمران : محل شهادت دكتر مصطفي چمران – دهلاويه 2. سيمرغ: يادگاه دانشجويان دانشگاه تهران – پرديس مركزي دانشگاه تهران. 3. سروستان يادان ملي دفاع مقدس – تهران. 4. در اين مقاله پس از تشريح سه مكان فوق، نگاهي تحليلي به مبناي نظري آن ها خواهيم داشت، كه در هر يك به شيوه اي سعي در كالبدي كردن مفاهيم تجريدي و عينيت بخشيدن به باورها و ذهنيت هايفرهنگي ميدم اين مرز و بوم شده است. پايان بخش مقاله تأملي است بر جايگاه مباني نظري در طراحي بناهاي فرهنگي- ارزشي در ايران و تأكيد بر لزوم پرداختن بيش از پيش به اين امر مهم در مدارس معماري.