آسمان به مثابه منظره؛ بررسى ارجحيت ديد به آسمان از پنجره

در دهه هاى اخير، در شيوه هاى رايج ساخت وساز در كلان شهرهايى چون تهران و ضوابط و مقرراتى كه در امر معمارى و شهرسازى ملاك عمل بوده اند از عملكرد « ديد » پنجره و منظرة قابل رؤيت ، آن غفلت شده است. به طورى كه، ديد پنجرة بسيارى از آپارتمان هاى مسكونى محدود به عناصر ساخته شده است، و از ديد به منظره اى طبيعى و حتى ديد به آسمان محروم هستند. اما محققين از يك سو، بر لزوم ارتباط ساكنين مناطق شهرى با طبيعت در داخل محيط هاى زندگى تأكيد مى كنند و از سوى ديگر، از اهميت پنجره ها در محيط زندگى، و از نقشِ تأثيرگذار محتواى ديد آنها سخن مى گويند. شواهد فراوانى بر ارجحيت قوى ديد به منظرة طبيعى بر منظرة ساخته شده از پنجره دلالت دارد و پنجره با ديد طبيعى را، به ويژه براى ساكنين آپارتمان ها، امرى ضرورى مى نمايد. در اين مقاله كه با توجه به محدوديت پنجرة آپارتمان هاى مسكونى به عناصر ساخته شده نگاشته شده است، منظرة طبيعى بالقوة آسمان را در محتواى پنجره به پرسش گذارده و با عنايت به شكاف موجود در ادبيات ترجيحات منظر دربارة ديد به آسمان از پنجره، به مطالعة جايگاه آن در ترجيحات منظر و پسنديدگى آن از سوى مردم پرداخته مى شود. همچنين، ارجحيت/ عدم ارجحيت ديد به آسمان بر منظرة ساخته شده از پنجرة آپارتمان هاى مسكونى در شهر تهران بررسى مى شود. در اين مطالعه از دو روش پيمايش ادبيات و پيمايش ميدانى بهره گيرى مى شود.