ضرورت تدوين برنامة آموزشى مديريت بحران در طراحى شهري

قرارگيرى ايران درمنطقة لرزه خيز و وقوع سوانح طبيعى ديگر مانند سيل و زمين لغزش هرساله خسارات و تلفات فراوانى را به اين سرزمين وارد كرده است. با توجه به گسترش دوره هاى تحصيلات تكميلى مرتبط با سوانح در دانشگا ه هاى كشور، نياز مبرم به آگاهى از تجارب سايرين و انجام مطالعات تطبيقى به منظور راه اندازى رشته هاى جديد به شدت احساس مي شود. مقالة حاضر به بررسى تطبيقى تحليلى دوره هاى آموزش مديريت بحران دانشگاه هاى پنج قارة جهان در سطوح گوناگون: كوتاه مدت، از راه دور، گواهينامه، ديپلم، كاردانى، كارشناسى، كارشناسى ارشد و دكترى اختصاص دارد و نيز امكان بهره گيرى از تجارب براى تأسيس دوره هاى مشابه در دانشگا هها و مراكز آموزش عالى كشور را مطالعه ميشود. روش تحقيق بر جستجوهاى اينترنتى استوار است. بيش از 360 دورة آموزشى سانحه در دانشگاه هاى معتبر و در مرتبه هاى گوناگون مطالعه شدند. تعداد مراكز به تفكيك قاره شامل امريكاى شمالى 165، اروپا 113 ، آسيا 52 ، افريقا 20 و اقيانوسيه و استراليا 10 دانشگاه بوده است. علاوه بر اين، شرح دروس همة دوره هاى آموزشى مرتبط با بحران در كشور نيز بررسى شد. با بهره گيرى از روش تطبيقى، شرح دروس و دوره هابه دو گونه مقايسه شدند. ابتدا ميزان فراوانى دوره ها دردانشگاه هاى جهان به تفكيك پنج قاره شناسايى و دروس با فراوانى افزون تر شناسايى شدند و سپس مقايسة دروس از نظر ميزان فراوانى موضوعى طبقه بندى و رتبه بندى شد. يافته هاى پژوهش نشان مى دهد كه، اگرچه رويكردهاى گوناگونى از مقولة مديريت بحران در مراكز آموزش عالى در مرتبه هاى مختلف دانشگاهى آموزش داده مى شوند، ليكن مديريت بحران سكونتگاه هاى انسانى در دانشكده هاى معمارى و شهرسازى موضوع نسبتاً جديدى محسوب مى شود. افزون بر اين، به جز تعدادى از دانشگاه ها كه مقولة بازسازى پس از سانحه به صورت يك دورة مجزا در آن ها تدريس مى شود، ديگر مراكز آموزش عالى موضوع بازسازى را در زمرة يكى از دروس اصلى خود در كنار ساير مباحث در دوره هاى مديريت بحران گنجانده اند. به بيان ديگر، دورة آموزشى فعلى بازسازى در دانشكدة معمارى دانشگاه شهيد بهشتى رشته اى نسبتا منحصر به فرد محسوب مى شود.