برهمكنشي داروهاي موجود در محيط زيست و اثرات آن بر سلامت جامعه

Pharmaceutical Pollution of the eco-system and Its Detrimental Effects on Public Health

زمينه و هدف: آلاينده‌هاي دارويي يكي از مسائل حاد زندگي امروزي به شمار مي‌آيند: بسياري از محققين، به ويژه در كشورهاي پيشرفته، وجود اين آلاينده‌ها را حتي در آب آشاميدني گزارش كرده‌اند و اثرات منفي آنها را بر محيط زيست و سلامت انسان گوشزد نموده‌اند. هدف از اين مطالعه، بررسي برهمكنشي داروهاي موجود در محيط زيست و اثرات آن بر سلامت جامعه است. مواد و روش‌ها: براي انجام اين تحقيق مروري، در موتور جستجوي Google scholar و پايگاه‌هاي Springer و Elsevier آلودگي‌هاي دارويي آب و خاك مورد بررسي‌ قرار گرفت و مرتبط‌ترين و به روزترين منابع از جمله كتب و مقالات، مطالعه گرديدند . گزارش جامع دارويي شهرهاي مختلف ايران نيز از مراكز مختلف جمع‌آوري گرديد و براي قسمت پيشنهادات از اساتيد فن كمك گرفته شد. بحث و نتيجه‌گيري: مطالعات نشان مي‌دهند كه داروها در سطح وسيع از كارخانجات توليدكننده دارو، داروهاي تاريخ گذشته و اضافه بر نياز بيماران، هم‌چنين داروهاي مصرف شده توسط انسان و حيوان به محيط زيست وارد مي‌شوند. داروهاي مصرفي توسط انسان منبع اصلي آلودگي شناخته شده‌اند. به علت حلاليت بالاي داروها، احتمال وجود آن‌ها در منابع آبي بسيار بيشتر است كه متأسفانه تصفيه آب معمولي قادر به حذف اين آلاينده‌ها نمي‌باشد و داروهايي كه نيمه عمر بالايي دارند، به‌خصوص آنتي‌بيوتيك‌ها، تجمع مي‌يابند و سبب مقاوم‌سازي بدن انسان و جهش ميكروارگانيسم‌ها مي‌شود كه عواقب خطرناكي به دنبال دارد. اطلاعات بيشتر و كامل‌تري از اثرات زيست محيطي داروها براي درك بهتر چگونگي كاهش آلاينده‌ها، ارائه راه‌كارهاي كاربردي حذف اين آلاينده‌ها و جلوگيري از مقاومت دارويي ضروري به نظر مي‌رسد.

Background and Objectives: Pharmaceutical pollution of the eco-system is a life-threatening problem cuasing great concerns for health researchers. Pharmaceutical pollution of drinking waters and its adverse side-effects on public health has been recently reported in the developed countries. The aim of this study was to investigate the different aspects of bio-environmental side effects of pharmaceutical pollutions mentioned in online resources and websites. Materials and Methods: For this review study, the main key words of "Pharmaceutical" and "pollution" were searched through; Google scholar search engine, Springer and Elsevier sites. By altering the research strategy, the most up-to-date references, articles, books and related subjects focusing on different cities of our country, Iran, were retrieved. Results: The findings of this search showed that large amounts of chemical sewage is released into the environment by pharmaceutical factories. The other sources of contamination are as folows: expired and unused drugs, and excreted pharmaceutical metabolites formed during drug metabolism in humans and animals. Unfortunately many researches confirmed that the conventional water treatment processes are not effective for reasonable purification of drinking waters. Additionally, due to the long half-life of some drugs especially antibiotics, the risks of drug resistance, mutagenic effects on microorganisms and other cells, and their environmental accumulation are high and may lead to hazardous consequences. So more studies in this field are warranted.