ارزيابي ريسك ايمني با استفاده از مدل ويليام فاين بهبود يافته با تلفيق DEMATEL در محيط فازي درفرايند ماشين كاري

Safety Risk Assessment using William–Fine Method with Compilation Fuzzy DEMATEL in Machining Process

زمينه و هدف: امروزه با پيشرفت فناوري و افزايش كاربرد ماشين آلات، به دليل بكارگيري از تكنولوژي پيچيده و پر مخاطره، روند خطرزائي و احتمال بروز حوادث در فرايند هاي ماشين كاري ، فزوني يافته و همواره بيم آن مي رود، در اثر بروز حوادث ناشي از كار خسارت جبران ناپذير به بار آيد. بنابراين هدف از اجراي اين پژوهش شناسائي عوامل و زير عوامل اثرگذار و تاثير پذير در رتبه ريسك در مدل ويليام فاين با تلفيق آن با ديماتل فازي به منظور كاهش يا حذف ريسك در فرايند هاي ماشين كاري مي باشد. روش بررسي: مطالعه حاضر يك پژوهش ازنوع كاربردي است كه در يكي از صنايع پرمخاطره اجراء و مورد ارزيابي و بهينه سازي قرار گرفت. براي جمع آوري اطلاعات لازم، از پرسش نامه، مصاحبه با خبرگان صنعت ، بررسي اسناد و مدارك وبه منظور تحليل دادها از تكنيك DEMATEL در محيط فازي و حل مدل با نرم افزار MATLAB استفاده شده است. يافته ها: نتايج نشان مي دهدكه عامل هاي ميزان تماس و احتمال وقوع به ترتيب اثرگذارترين و تاثيرپذيرترين عامل درتعيين رتبه ريسك در مدل ويليام فاين شناسائي شدند و همچنين زيرعامل هاي عدم استفاده از تجهيزات مناسب در هنگام انجام فعاليت و حمل و نقل، براي عامل ميزان تماس و عدم وجود دستورالعمل مناسب انجام فعاليت براي عامل احتمال وقوع وشكل فيزيكي مواد بكار رفته در فعاليت براي عامل شدت پيامد، اثرگذارترين زير عامل شناخته شدند. نتيجه گيري:پژوهش حال حاضر نشان داد در صنايع پرمخاطره ماشين كاري مي توان با انجام ارزيابي ريسك ايمني بامدل ويليام فاين و تلفيق آن باديماتل در محيط فازي از طريق كنترل هزينه و تخصيص بهينه منابع نسبت به رفع اقدامات اصلاحات يا كاهش سطوح ريسك بدون تاثير قضاوت ارزياب ها بر تعيين ميزان درجه ريسك اقدام نمود.

Background and aims: Today with the progressing technology and the increasing use of machinery, due to the use of sophisticated and high risk technology, the hazards and potential accidents in machinery processes have increased and even they are feared. Therefore, the purpose of this study was to identify risk factors and influencing sub-factors on ranking of risk levels in the William-Fine model via combining with fuzzy DEMATEL technique, aiming to reduce or eliminate the risk in machining processes. Methods: This research is a kind of applied research which is conducted, evaluated and optimized in one of the high-risk industries. Necessary data to be used in the fuzzy DEMATEL technique are collected by the questionnaires and interviews with industrial experts. The developed model was then solved in MATLAB software. Results: By solving the William-Fine model, the results show that the exposure and the probability factors are the most effective and the most influential parameters, respectively. For the exposure factor, the “lack of utilization of proper operational and transformational equipment” is the most influencing sub-factor, while the lack of proper operational procedure is the main sub-factor of the probability factor. Finally, the physical shape of the materials used in operating activities is the key sub-factor for the consequence factor. Conclusion: Resent study shows that in high risk machinery industries, the application of the William-Fine model combined with the fuzzy DEMATEL technique is an effective method to reduce or mitigate the risk levels, and consequently identify the corrective actions using cost control and optimal resource allocations.