مطالعه ارتباط بين استرس شغلي با عوامل زيان آور در يك صنعت سيمان

Ergonomic study of the relationship between job stress and harmful factors in the cement industry

زمينه و هدف: زماني كه از استرس صحبت مي شود بيشتر جنبه هاي منفي آن مد نظر است. استرس مي تواند در بروز برخي بيماريهاي جسمي، رواني و اجتماعي نقش داشته باشد. استرس زياد باعث كاهش عملكرد فرد و افزايش حوادث در محيط كار مي شود. در خطوط توليد صنعت سيمان عوامل زيان آور مختلفي وجود دارد كه در بروز استرس نقش داشته و سلامتي كارگران را به مخاطره مي اندازد. روش بررسي: اين پژوهش بر روي 177 نفر از كارگران خط توليد يك صنعت سيمان انجام شده است. جهت جمع آوري داده ها در مرحله اول، از پرسشنامه هاي فردي-شغلي و استرس شغلي بلكيك استفاده شد. همچنين به منظور سنجش عوامل زيان آور صدا، روشنايي، گرد و غبار و تنش هاي حرارتي به ترتيب از دستگاههاي صدا سنج، لوكس متر، پمپ نمونه برداري بهمراه متعلقات آن و WBGT متر استفاده گرديد. داده توسط نرم افزار SPSS20 مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته ها: يافته ها نشان داد ميانگين استرس شغلي گروه نمونه 45/01 بوده و از نظر آماري ارتباط معناداري بين عوامل زيان آور صدا و گرد و غبار با استرس شغلي وجود دارد(P<0/01).اما بين استرس شغلي با عوامل زيان آور ديگر از جمله روشنايي و تنش هاي حرارتي ارتباطي يافت نشد. همچنين در استرس شغلي كاركنان با ملاحظه بر سن، سابقه كار و محل فعاليت ايشان تفاوت وجود داشت. نتيجه گيري: بررسي نتايج حاصل از اين مطالعه نشان مي دهد كه صدا و گرد و غبار در محيط كار عوامل تاثير گذار بر استرس شغلي كارگران در خط توليد صنعت سيمان مي باشند. همچنين با افزايش سن افراد، استرس شغلي نيز افزايش مي يابد. از طرفي افراد با سابقه در فعاليت هايي مشغول هستند كه بار مسئوليتي زيادي براي ايشان دارد و همين امر موجب افزايش استرس مي شود. در واحدهاي مختلف خط توليد كارخانه سيمان، ميزان شدت و مدت زمان مواجهه افراد با عوامل زيان آور متفاوت است كه اين موضوع موجب بروز تفاوت در استرس شغلي كاركنان با ملاحظه بر محل فعاليت ايشان مي شود.

Background and aims: When speaking of stress, its negative aspects are mostly considered. Stress can develop some of physical, psychological and social illness. Too much stress can reduce performance and increase accidents in the workplace. In the cement production lines, there are many deleterious effects that play role in outbreak of stress and endanger the health of workers. Methods: 177 workers of a cement production line were studied. In the first phase of data collection, individual-job and Belkyk job questionnaire were used. In order to assess the deleterious effects of sound, lighting, dust and thermal stress, sound gauge, lux meter, sampling pump, WBGT meter were used. Data were analyzed by SPSS v.20 software. Results: The results of this study shows that the average job stress was 45.01 and statistically there was significant relationship between the deleterious effects of job stress and noise and dust (p<0.01). But no significant relationship was found between job stress and other harmful elements such as lighting and thermal stresses. Also, there was difference in job stress of workers regarding their age, experience. Conclusion: It can be inferred from the results that noise and dust in the workplace are affecting factors in production line workers of cement industry. Also, with increasing age, job stress increases. Experienced workers burden is too much for them and this may lead to increase the stress. In different units of cement production line, the intensity and duration of exposure to harmful factors varies, and this may cause differences in job stress with respect to their activities on the site.