بررسي تاثير آموزش مدل طرح‌واره‌ محور بر كاهش فرسودگي شغلي

The effectiveness of schema- based model training on occupational burnout

زمينه و هدف: يكي از عمده‌ترين مسائل شغلي كه معمولاً به شكل واكنش در برابر فشارهاي شغلي- سازماني در ميان كاركنان ديده مي شود پديده فرسودگي شغلي است كه نشان دهنده كاهش قدرت سازگاري فرد با عوامل تنش‌زاي محيط كار است. بطور كلي فرسودگي يكي از عوامل ايجاد درگيري، تغيير و يا كناره‌گيري از كار است. پژوهش حاضر با هدف بررسي تأثير آموزش مدل طرح‌واره محور به شيوه گروهي بر كاهش فرسودگي شغلي كاركنان شركت زغال سنگ پروده طبس انجام شد. روش بررسي: براي اين منظور، از روش نيمه آزمايشي با طرح پيش‌آزمون – پس‌آزمون با گروه كنترل استفاده شد. تعداد 30 نفر از كاركناني كه بالاترين ميزان فرسودگي شغلي را داشتند، انتخاب و به صورت تصادفي در دو گروه آزمايش و كنترل جايگزين شدند. سپس گروه آزمايش به مدت 6 جلسه 90 دقيقه‌اي تحت آموزش مدل طرح‌واره محور قرار گرفت و گروه كنترل آموزشي دريافت نكردند. شركت-كنندگان هر دو گروه قبل و بعد از آموزش فرم 22 سؤالي پرسشنامه فرسودگي شغلي مسلش (1981) را تكميل كردند. يافته‌ها: نتايج تحليل كواريانس و آزمون t تفاضل، نشان داد كه در نمرات گروه آزمايش و كنترل تفاوت معني‌داري به وجود آمده است. به اين ترتيب كه فرسودگي شغلي و ابعاد خستگي هيجاني و مسخ شخصيت و فقدان موفقيت فردي بهبود يافته است (0/05>P). نتيجه‌گيري: در نتيجه مي‌توان گفت جلسات آموزش گروهي مدل طرح‌واره محور به طور معني‌داري باعث كاهش فرسودگي شغلي و ابعاد خستگي هيجاني، مسخ شخصيت و فقدان موفقيت فردي شده است.

Background and aims: One of the most leading occupational problems usually seen as response to occupational-organizational stresses among employees is occupational burnout which suggests decrease in person compatibility power with factors disturbing work environment. Generally, burnout is one of the factors establishing conflict, change or resigning job. Current research aimed at examining the effectiveness of schema- based model training on occupational burnout decrease among employees of coal company "Parvadeh" in Tabas. Methods: For this purpose, quasi-experimental method by pretest- posttest design with control group was used. 30 people from employees obtaining the highest occupational burnout level were selected and assigned to two experimental and control groups, randomly. Next, experimental group was exposed to schema- based training in the 6 90 minute sessions and control group received no training. Before and after training, participants from two groups filled Maslach Burnout Inventory 22-question form. Results: Results from Covariance analysis and t-test showed that there was a significant difference between the scores of control and experimental groups. The occupational burnout and emotional exhaustion, depersonalization and loss of personal accomplishment have improved. Conclusion: It can be stated that schema- based group training session decreases occupational burnout and emotional exhaustion, depersonalization and loss of personal accomplishment dimensions.