تعيين ميزان عملكرد و آگاهي نسبت به پيشگيري از حريق و بررسي عوامل موثر بر آنها در پرستاران اتاق عمل هاي استان خوزستان در سال1393

Assessment of awareness and practice of operating room personnel to fire prevention and effective factors in Khuzestan hospitals’ operating room in 2014

زمينه و هدف: اتاق عمل جايگاه حساسي براي بروز حادثه است. از جمله حوادثي كه احتمال وقوع آن وجود دارد، آتش سوزي در حين عمل جراحي است. عليرغم اين واقعيت كه اين حوادث كمياب هستند اما موقعي كه به وقوع مي پيوندند منجر به آسيب جدي به بيماران و يا حتي مرگ آن‌ها مي شوند. بنابراين هدف اين مطالعه بررسي ميزان عملكرد و آگاهي پرسنل اتاق عمل(پرستار اتاق عمل و بيهوشي) نسبت به پيشگيري از حريق در اتاق عمل و بررسي عوامل مرتبط با آن‌ها در اتاق عمل بيمارستان‌هاي استان خوزستان مي باشد. روش بررسي: اين مطالعه توصيفي تحليلي از نوع مقطعي در سال 1393 در اتاق عمل بيمارستان‌هاي استان خوزستان انجام شد. نمونه شامل 253نفر پرسنل(31%بيهوشي و 69%پرستار اتاق عمل) مي باشد كه به روش نمونه گيري تصادفي ساده انتخاب شدند . براي جمع آوري اطلاعات از پرسشنامه استفاده شد و ميزان آگاهي و عملكرد پرسنل اتاق عمل نسبت به روش‌هاي پيشگيري از حريق ، همچنين ارتباط اين دو فاكتور با سن، سابقه كار و تأثير آموزش، تحصيلات، جنسيت و عنوان شغلي مورد بررسي قرار گرفت. براي بررسي ارتباط ميان متغييرها از آزمون‌آماري كندال و براي مقايسه گروه‌ها از آزمون مقايسه اي من ويتني استفاده شد. يافته ها: نتايج نشان داد كه 15% اگاهي بالا25% آگاهي متوسط،48/4% آگاهي ضعيف و 11/1% نيز فاقد اگاهي بودند، همچنين 87/2% عملكرد بالا،14/2%عملكرد متوسط،6/7% عملكردضعيف، 0/8 درصد نيز عملكرد خيلي ضعيفي داشتند. آزمون همبستگي كندال رابطه‌ي معني داري بين سن و سابقه كاري با عملكرد و آگاهي نشان نداد (P>0/05)،آزمون مقايسه اي من وينتي در اين مطالعه نشان داد كه آموزش بر عملكرد و آگاهي اثر مثبتي دارد (P<0/05)، اما بين آقايان و خانم‌ها در ميزان عملكرد و آگاهي اختلاف معني داري پيدا نشد (P>0/05)، همچنين مقايسه ميانگين نمرات آگاهي بين سطوح تحصيلي (كاردان و كارشناس) داراي اختلاف معني دار (P<0/05)مي‌با‌شد. اما بين نوع شغل (پرسنل اتاق عمل و تكنيسين بيهوشي) اختلاف معني دار نمي باشد (P>0/05). اين مطالعه همچنين نشان داد كه سطح عملكرد پرسنل اتاق عمل نسبت به تكنيسن بيهوشي بيشتر مي باشد و داراي اختلاف معني دار مي باشد (P<0/05). نتيجه گيري: نتايج به دست آمده از اين مطالعه و مطالعات گذشته نشان مي‌دهد كه ميزان آگاهي نسبت به روش‌هاي پيشگيري از حريق در پرسنل اتاق عمل پايين بوده و وضعيت ايمني اتاق‌هاي عمل راضي كننده نيست. به منظور افزايش آگاهي نسبت به روش‌هاي پيشگيري از حريق در اتاق عمل، برگزاري دوره‌هاي آموزش ايمني براي سطوح مختلف، آگاه كردن كاركنان نسبت به خطرات بالقوه و ايجاد يك نظام گزارش‌دهي مناسب و موثر براي حوادثي كه در محيط كار اتفاق مي‌افتد را مي توان پيشنهاد داد. همچنين نتايج اين مطالعه نشـان داد كه عواملي همچون آموزش هاي قبلي در زمينه حريق، سطح تحصيلات و نوع شغل ازجمله فاكتورهاي مرتبط با آگاهي و عملكرد نسبت به پيشگيري از حريق مي باشند.

Background and aims: The operating room is a critical place for accident. One of the events that is likely to occur at this location is fire accident during the surgery. This type of accident rarely happens, but if happen, they can lead to serious injury or death of patients. Therefore the purpose of this study is the assessment of awareness and practice of operating room personnel about prevention of fire and effective factors in operating room in Khuzestan hospitals. Methods: This cross-sectional descriptive study was conducted among operating rooms in Khuzestan hospitals in 2014. The sample consisted of 253 employees (31% anesthesia nurse and 69% operating room nurse) from 18 hospitals who were selected by simple random sampling. In this study, all operating rooms personnel were investigated, in random sampling. Fire prevention questionnaires were used to collect information; awareness and practice of operating room personnel about preventing of fire, the relationship between these two factors with the age, work experience and the effect of training, education, sex and job title were also investigated. To examine the relationship between variants, SPSS v.16 was used and for comparing the groups Mann–Whitney was used. Results: Considering awareness of strategies of preventing fire, 15% had high awareness, 25% medium, 48.4% poor and 11.1% had no awareness. For operation, 87.2% were high operating, 14.2% medium, 6.7% poor and 8% were very poor. There was no relation between the age and work experience with awareness and operation in Kendal's correlation test (p>0.05). The comparison test in this study showed that training is effective on operation and awareness (p<0.05), but there was no significant difference between awareness and operation of man and women. Also, there was a significant difference in comparison of average scores of awareness between education levels (technician and bachelor) (p<0.05), but there was no significant differences between the type of jobs (p>0.05). This study showed that the level of operation of operating room personnel was more than anesthesia personnel and the differences was significant (p<0.05). Conclusion: The results from this study and previous ones indicate that awareness about fire prevention ways between operating room personnel is low and their safety is not satisfied. However, performance is at the appropriate level to fire prevention. The result of this study also showed that factors such as previous training in the field of fire prevention, education level and type of job can be factors related to awareness and practice toward prevention of fire.