ارزيابي و تحليل شرايط ارگونوميكي مبتني بر مدل تصميم گيري تاپسيس در يك شركت توليدي

Assessment and analysis of ergonomics conditions based on TOPSIS in a manufacturing company

زمينه و هدف: تكنيك تاپسيس به ­عنوان يكي از روش­هاي تصميم­ گيري چند معياره، به تصميم ­گيرندگان كمك مي ­كند تا مشكلات را سازماندهي و تحليل، و گزينه­ ها را اولويت­ بندي كنند. در اين تحقيق شرايط ارگونوميكي مؤثر بر سلامتي در يك شركت توليدي در سال 1393 به كمك روش آرت ارزيابي شده و بر اساس نتايج، با روش تاپسيس سالن­هاي مختلف كارخانه از نظر اولويت اقدام اصلاحي و بهينه ­سازي ارگونوميك شرايط كار، دسته ­بندي شدند. روش بررسي: مطالعه حاضر از نوع توصيفي- تحليلي و مقطعي است. شرايط در هفت سالن يك كارخانه توليد ظروف چيني، با مجموع تعداد 13 نوع وظيفه، مطالعه گشت. از يك پرسش­نامه­ جهت جمع ­آوري داده ­هاي دموگرافيك افراد و از روش ارزيابي وظايف تكراري (ART)، براي ارزيابي ريسك فاكتورهاي ارگونومي استفاده شد. روش تصميم­ گيري تاپسيس نيز به ­منظور اولويت­ بندي واحدهاي كاري جهت اجراي اقدامات اصلاحي استفاده شد. تجزيه و تحليل داده ­ها نيز با نرم ­افزار آماري SPSS V.20 صورت پذيرفت. يافته ها: نمره نهايي روش ART داراي ميانگين 30/07 با انحراف استاندارد 12/43 مي ­باشد. در ميان 240 مورد بررسي شده، 179 مورد (74/6%) در سطح خطر بالا و 13/8% در سطح خطر متوسط ارزيابي شدند. نتايج آرت تاپسيس (ART-TOPSIS) نشان داد سالن لهر در اولويت اول اقدام اصلاحي و سالن درجه­ بندي در آخرين سطح اقدام قرار گرفته است. نتيجه ­گيري: نتايج تحقيق نشان داد كه مي­توان روش تاپسيس را با موفقيت به منظور حل چالش­هاي مهندسي فاكتورهاي انساني به كارگرفت. به نظر مي­رسد ارائه راهكارهاي اصلاحي ماكرو و ميكرو ارگونومي به همراه مشاركت كارگران، مبتني بر نتايج علمي روش­هاي تصميم­ گيري مي­ تواند اثربخشي فزاينده­اي جهت ارتقاي سطح سلامت در واحدهاي صنعتي در پي داشته باشد.

Background and aims: TOPSIS as a method in Multi criteria decision making (MCDM) helps decision maker(s) to organize and analyze problems, and to rank alternatives. In this paper, the ergonomic risks factors which may influence health are addressed in a manufacturing company in 2014. Then TOPSIS method is applied to select the different halls that are prioritized in terms of action level and ergonomic conditions. Methods: This cross-sectional study was done as a descriptive-analytic procedure. It considers conditions in seven halls and 13 tasks were included. Required Information gathered by the demographic questionnaire and ART method for repetitive task assessment. Also TOPSIS as a suitable multi criteria decision making instrument was used to prioritization of company halls. SPSS V20 is used to compute the variables. Results: The total exposure score based on the ART method equals to 30.07±12.43 were calculated. Data analysis from ART illustrated that 179 cases (74.6% of tasks) were in the high level of risk area and 13.8% were in the medium level of risk. ART-TOPSIS results revealed that Leher hall has been placed in the top lists of action level and degradation hall in the end of this list. Conclusion: obtained results showed that the TOPSIS method can be used to ergonomic and human factor engineering challenges successfully. It seems that, macro and micro ergonomic solution presentation besides employee's collaboration, based on the scientific decision-making procedures (with employer's cooperation motivation), can leads to effectiveness in health level enhancement of industrial setting increasingly.