تاثير آموزش مديريت استرس بر استرس آتش نشانان شهر رشت

The effect of stress management education on firefighters’ stress in Rasht

زمينه و هدف: استرس شغلي مشكل عمده در دنياي مدرن و نگراني بزرگ براي سازمانها مي باشد. كاركنان نجات از جمله آتش نشانها دائما در معرض مواد سمي، شوكهاي عاطفي بالا و استرس ناشي از آسيب جسمي در ضمن انجام وظيفه خود هستند. پيشرفت استرس شغلي در آتش نشانها سبب كاهش انگيزه كاري و در نهايت كاهش بهره وري مي گردد. پژوهش حاضر با هدف تعيين تاثير آموزش مديريت استرس بر استرس آتش نشانان شهر رشت انجام شد. روش بررسي: اين مطالعه از نوع كارآزمايي شاهددار تصادفي بود. ابتدا پرسشنامه استرس شغلي براي تعداد 141 نفر آتش نشانان تكميل و 128 نفر از آتش نشانها كه نمره استرس آنها بالا بود براي مطالعه انتخاب و به دوگروه آزمون و شاهد تقسيم شدند. آتش نشانهاي آزمون طي دوجلسه 3 ساعته تحت آموزش مديريت استرس قرار گرفتند. دو هفته بعد از پايان جلسه آموزشي براي هردو گروه پرسشنامه توزيع و تكميل شد. به فاصله يك ماه بعد نيز آزمون پيگيري انجام و نتايج مورد ارزيابي قرار گرفت. يافته ها: نتايج تحقيق نشان داد كه آموزش مديريت استرس در بهبود ارتباطات كاركنان موثر بود و منجر به بهبود نمره حيطه ارتباط شد (0/05=p) ولي در ساير حيطه ها تاثيري نداشت. با توجه به شرايط سخت كاري آتش نشانان، آموزش مديريت استرس مانع از بدتر شدن وضعيت استرس آنها با گذشت زمان شد و ميانگين نمره استرس آتش نشانان با گذشت زمان در گروه آزمون ثابت ماند. در صورتيكه در گروه شاهد با توجه به اينكه آموزشي دريافت نكردند، ميانگين نمره استرس بدتر شد ولي اين كاهش از نظر آماري معنا دار نبود. در حيطه تغيير در گروه شاهد كاهش معناداري مشاهده شد(0/003=p) و اين كاهش معنادار در گروه آزمون وجود نداشت. نتيجه گيري: مطالعه حاضر نشان داد كه آموزش مديريت استرس بر آتش نشانان در بهبود زير مقياس ارتباط موثر بود و منجر به ثابت ماندن وضعيت استرس در گروه آزمون شد و از بدتر شدن وضعيت پيشگيري كرد.

Background and aims: Job stress is a major problem in the modern world and a main concern for organizations. Rescue workers, including firefighters constantly exposed to toxins, high emotional shock and stress resulted from physical injuries while performing their duty. Development of job stress in firefighters decreases occupational motivation and ultimately leads to productivity reduction. There is no problem even if the work is inherently stressful, but when a person loses a sense of control, higher stress takes over him. People who are better educated have broader solutions to cope with stress. This study aimed at investigating the effect of stress management education on stress of Rasht firefighters. Methods: This study was a randomized controlled trial. 128 firefighters who completed the first phase of HSE Job Stress Questionnaire and showing higher stress were divided randomly into experimental and control groups. The experimental group participated in two class sessions of three hours on stress management. Two weeks after the end of the educational session, a questionnaire was distributed and completed for both groups. In the follow-up study after one month, the questionnaire was distributed in the experimental group and the results were evaluated. Results: The mean score of stress in the experimental and control group changed slightly before and after the intervention. It was observed that the mean increased slightly in the experimental group and decreased slightly in the control group, and this difference was not statistically significant. Of the stress areas, there were statistically significant differences in the relationship and change. In the area of relationship, it was observed statistically significant difference before, two weeks and a month after the intervention (p=0.05). In the area of change, there was a significant decrease in the score of the control group (p=0.03). This reduction was not observed in the experimental group. Conclusion: Stress management education was effective in improving the area of relationship in the experimental group. It seemed that decline in the area of change in the control group and lack of decrease in the same area in the experimental group was due to remarkable changes and movement at workplace, and the experimental group could adjusted themselves because of receiving stress management education. Based on the results of this study, stress management education was effective in keeping the stress score constant in the experimental group and prevented stress condition worsening. According to the findings of the study and the impact of stress management education to prevent firefighters stress condition worsening, it is suggested that the educational program implemented as a permanent educational plan at the fire stations.