ارتباط الگوهاي غذايي با سطوح افزايش يافته آنزيم‌هاي كبدي: يك بررسي مقطعي در مطالعه قند و ليپيد تهران

Association of Dietary Patterns with Increased Levels of Liver Enzymes: a Cross-sectional Study in Tehran Lipid and Glucose Study

مقدمه: افزايش سطح آنزيم‌هاي كبدي به­ عنوان يك شاخص پيشگويي‌كننده كبد چرب غير الكلي شناخته شده است. هدف از اين مطالعه مقطعي، شناسايي الگوهاي غذايي غالب و ارتباط آن­ها با اختلالات آنزيم­هاي كبدي در بزرگسالان تهراني مي­ باشد. مواد و روش­ ها: در اين مطالعه 436 نفر از افراد 19 ساله و بالاتر شركت­ كننده در مرحله ششم مطالعه قند و ليپيد تهران (1394 تا 1397) مورد بررسي قرار گرفتند. ارزيابي دريافت­ هاي غذايي با استفاده از پرسش‌نامه بسامد خوراك نيمه­ كمي پايا و روا انجام شد. متغيرهاي بيوشيميايي و غلظت آنزيم ­هاي كبدي شامل آلانين آمينو ترانسفراز (ALT)، آسپارتات آمينو ترانسفراز (AST)، گاما گلوتاميل ترانسفراز (GGT) و آلكالين فسفاتاز (ALP) اندازه­ گيري شد. براي شناسايي الگوهاي غذايي غالب از روش تحليل عاملي استفاده شد. براي تعيين نسبت شانس و فاصله اطمينان 95 درصد سطوح افزايش يافته آنزيم­ هاي كبدي (بالاتر از ميانه) در ارتباط با الگوهاي غذايي از مدل رگرسيون لجستيك استفاده شد. يافته­ ها: سه الگوي غذايي غالب غربي، سالم و سنتي به ترتيب با درصد واريانس 18/31، 8/24 و 5/83 درصد شناسايي شدند. به ازاي يك انحــراف معيار افزايش در امتياز الگوي غذايي غربي، نسبت شانس سطــوح افزايش يافته آنزيم ALT و نسبت ALT/AST به ترتيب 38 درصـــد (1/69-1/13=حدود اطمينان 95 درصد) و 37 درصد (1/68-1/12=حدود اطمينان 95 درصد) افزايش يافت. ساير الگوهاي غذايي با آنزيم­ هاي كبدي رابطه معني­ داري نداشتند. نتيجه­ گيري: در مطالعه حاضر، الگوي غذايي غربي با سطوح افزايش يافته آنزيم ALT و ALT/AST ارتباط داشت و الگوهاي غذايي سالم و سنتي با سطوح آنزيم­­ هاي كبدي ارتباط معناداري نشان ندادند.

Introduction: Elevated levels of the liver enzymes is a good predictor of non- alcoholic fatty liver disease. The aim of this cross- sectional study was to determine the association of dietary patterns and elevated levels of liver enzymes in Tehranian adults. Materials and Methods: This study was conducted on 436 individuals aged≥19 years, who participated in the sixth phase of Tehran lipid and Glucose study. Dietary intakes of the participants were assessed using a semi-quantitative food frequency questionnaire. Biochemical variables and liver enzyme concentrations including alanine amino transferase (ALT), aspartate amino transferase (AST), gamma glutamyl transferase (GGT), alkalin phosphatase (ALP) were measured. Factor analysis was used to identify food patterns. To determine the odds ratio 95% confidence interval of increased levels of liver enzymes in relation to dietary patterns, the logistic regression model (adjusted for age, sex and body mass index) was used. Result: Three patterns including western, healthy and traditional were identified with variance of 18.31, 8.24 and 5.83% respectively. For each standard deviation in the western dietary pattern, the odds ratio of elevated levels of ALT and the ratio of ALT/AST increased by 38% (95% CI=1.13-1.69) and 37% (95%CI=1.12–1.68) respectively. Other dietary patterns were not significantly correlated with changes in liver enzymes. Conclusion: The western dietary pattern was associated with elevated levels of ALT and the ratio of ALT/AST.