نقش ميانجي سرسختي روان شناختي و برون گرايي در رابطه ي تقاضاهاي شغلي با استرس و افسردگي مردان شاغل

The mediating role of psychological hardiness and extraversion in the relationship of job demands with stress and deoression of working men

زمينه و هدف: استرس و افسردگي از دلايل عمده كاهش بهره­ وري نيروي انساني در كار هستند. با توجه به اين كه تغيير عوامل استرس ­زاي شغلي بسيار سخت مي ­باشند، نقش متغيرهاي شخصيتي كه بتوانند اثرات اين عوامل را تعديل كنند بسيار حايز اهميت است. اين پژوهش با هدف بررسي نقش ميانجي سرسختي روان­شناختي و برون­ گرايي در رابطه­ ي تقاضاهاي شغلي با استرس و افسردگي انجام شده است. روش بررسي: اين پژوهش از نوع توصيفي-تحليلي بود. نمونه ­ي اين پژوهش 184 مرد شاغل بودند كه از بين مردان شاغل در استان اصفهان با استفاده از روش نمونه­ گيري در دسترس انتخاب شدند و به مقياس ويژگي­هاي دانشي مورگسون و هامفري (2006)، مقياس اصلاح­ شده­ ي سرسختي-نسخه­ ي نروژي(هيستد و همكاران، 2010)، فهرست افسردگي بك، استير و براون(1996) (BDI-II)، مقياس استرس ادراك ­شده وارتيگ و همكاران (2013) و مقياس برون گرايي پرسشنامه ­ي NEO_FFI (كاستا و مك­ كرا، 1989) پاسخ دادند. يافته ها: يافته ­هاي اين پژوهش نشان داد كه در رابطه ­ي تقاضاهاي شغلي و استرس كاركنان، سرسختي روان­شناختي(B=-0.366, p<0.05) و برون ­گرايي(B=-0.155, p<0.05) فرد نقش ميانجي كامل را ايفا مي ­كنند و در رابطه­ ي تقاضاهاي شغلي و افسردگي، سرسختي روا­شناختي(B=-1.399, p<0.05) ميانجي كامل بود. همچنين مدل نهايي پژوهش با داده­ ها از نظر شاخص ­هاي مطلق، تطبيقي و مقتصد برازش داشت (GFI=0.925; TLI= 0.953, RMSEA= 0.056). نتيجه ­گيري: با توجه به نتايج، افراد با سرسختي بالا، تقاضاهاي شغلي را به عنوان چالشي ادراك مي­ كنند كه بايد با آن درگير شوند و بر آن كنترل پيدا كنند و لذا تقاضاهاي شغلي در مورد اين افراد نمي­ تواند لزوما منجر به استرس و افسردگي گردد. افراد برون ­گرا نيز با توجه به عواطف مثبت، حمايت اجتماعي و گرايش به موفقيت، با تقاضاهاي شغلي سازگار مي­ شوند و اين تقاضاها منجر به استرس در آنان نمي ­گردد. با توجه به نتايج اين پژوهش به شركت­ها و سازمان­ها پيشنهاد مي­ گردد كه در فرآيند گزينش و آموزش خود در مشاغل با تقاضاهاي شغلي بالا، سرسختي روان­شناختي و برون­ گرايي آنان را مورد توجه قرار دهند.

Background and aims: Stress and depression are the main reasons for the decline in labor productivity. Due to the changes are very difficult in job stress factors, the role of personality variables that can soften the effects of these factors is very important.This study examined the mediating role of psychological hardiness and extraversion in the relationship between job demands and stress and depression have been conducted. Methods: This study was descriptive-analytical study. The research sample consisted of 184 working men that selected via convenience sampling in Isafahan province and were completed the Morgeson and Humphrey’s knowledge characteristics(2006), revised Norwegian hardiness scale(Hystad et al, 2010), Beck depression inventory(1996), Warttig et al perceived stress (2013) and extraversion subscale in NEO_FFI (Costa & McCrae, 1989). Results: The findings of this research showed that in the relationship between job demands and job stress, hardiness (B=-0.366, p=0.05) and extraversion (B=-0.155, p=0.05) play perfect mediator role and psychological hardiness mediates perfectly the relationship between job demands and depression (B=-1.399, p=0.05). In the basis of absolute, comparative and parsimony fit index; the final version of the research model has goodness of fit (GFI=0.925; TLI= 0.953, RMSEA= 0.056). Conclusion: According to the results, for people with high hardiness, job demands are perceived as a challenge that must be engaged and control them. Therefore job demands for these people can't necessarily lead to stress and depression. Extroverts also due to positive emotions, social support and orientation to success, are consistent with job demands and these demands will not lead to stress in them. According to the results, it is recommended that companies and organizations in the process of selection and training in jobs with high job demands consider hardiness and extraversion.