ادراك زنان از گردشگري تك‌جنسيتي، كاركردها، چالش‌ها و راهبردهاي مواجهه در خانواده

Women’s perception of female-only travel: functions, challenges and copping strategies in family

گردشگري به‌منزلة يك فعاليت فراغتي مدرن در جوامع معاصر شناخته ميشود. با‌اين‌حال، همچون بسياري از فعاليتهاي فراغتي، دسترسي به سفر و گردشگري توزيع برابري در ميان دسته هاي مختلف اجتماعي از جمله طبقات و جنسيت‌هاي مختلف (زنان و مردان) ندارد. از سوي ديگر، طبقة متوسط در جامعة ايران دگرگونيهاي وسيعي را در ارزشها، الگوهاي رفتاري و انتخابها در دهه هاي اخير تجربه ميكند. از همين رو، هدف پژوهش حاضر پاسخ به دو پرسش ذيل است: نخست اينكه زنان امروز طبقة متوسط در كلانشهرهاي ايران چه كاركردهايي براي سفرهاي تكجنسيتي ادراك ميكنند؟ و دوم اينكه زنان مذكور در سفرهاي تكجنسيتي پيش، حين و پس از سفر چه چالشهايي را ادراك ميكنند و براي مواجهه با اين چالشها چه راهبردهايي را اتخاذ ميكنند؟ براي اين منظور رويكرد كيفي و روش مردم‌نگاري اتخاذ شد. در اين زمينه، از چهارده زن مصاحبة عميق انجام شد. يافته ها نشان داد زنان دو نوع كاركرد سلبي و ايجابي براي سفرهاي تكجنسيتي/ تنها قائل‌اند. مهمترين چالش آنها، پيش از سفر، جلب رضايت خانواده و مديريت منزل در غيابشان بود. چالشهاي حين سفر نيز به دو گونة عاطفي و كاركردي قابل دسته بندي بود. چالشهاي پس از سفر نيز چندان حائز اهميت دانسته نميشد. زنان براي مقابله با اين چالش ها راهبردهاي گوناگوني اتخاذ مي‌كردند كه طيفي از واكنشهاي منفعلانه تا فعالانه و خلاقانه را در‌برميگرفت. در‌مجموع، سفر تك جنسيتي يا تنها براي زنان عرصة تجربه، محك زدن و اثباتِ قدرت، عامليت و استقلال آنها در جامعة معاصر ايراني بود.

Tourism is known as a modern leisure activity in contemporary societies. However, like other leisure activities, there is not an equal access to that among social strata including classes and genders. Furthermore, middle class in Iran experiences a wide range of changes in values, behavioral patterns and choices in recent decades. The purpose of this paper is to answer these questions: (1) what functions do middle class women in Iranian cities identify for lonely/female-only travels? (2) what challenges do they identify in lonely/female-only travels before, ongoing and after travel, and what are their coping strategies? To answer these questions, qualitative approach and ethnographic interview was used as a method. Fourtheen women were interviewed. Findings showed that women identified two functions for lonely/female-only travels: escaping and engaging. The most importatnt challenge for women befor travel were having family’s agreement and managing the household in women’s absance. Emotional and functional issues were two challenges for the female-only travelers when they were on tour. Womens’ coping strategies ranged from passive reactions to active and creative reactions. In conclution, lonely/female-only travel for women is a realm for experiencing, testing and proofing their own power, agency and independence in contemporary Iran.