بررسي رابطه كيفيت خواب و خستگي ذهني درسطوح مختلف روشنايي بر روي توجه و زمان واكنش در شرايط آسايش حرارتي

The relationship of sleep quality and mental fatigue in different levels of lighting on attention and reaction time in thermal comfort condition

زمينه و هدف: خستگي ذهني در وظايف نيازمند توجه باعث كاهش بازدهي و افزايش خطا شده كه اين موضوع يكي از عوامل ايجاد حوادث ناشي از كار مي باشد. مطالعه حاضر با هدف بررسي اثرات كيفيت خواب و خستگي ذهني بر روي توجه و زمان واكنش در شرايط آسايش حرارتي انجام شد. روش بررسي: اين مطالعه تجربي بر روي 33 نفر از دانشجويان در اتاقك تنش هاي حرارتي انجام شد. آزمودنيها در مدت 1/5 ساعت مواجهه با دماي c°22 و سطوح مختلف روشنايي500،200 و 1500 لوكس آزمونهايي از قبيل آزمون عملكرد پيوسته براي سنجش توجه،دستگاه سنجش زمان واكنش براي اندازه گيري زمان واكنش،پرسشنامه كيفيت خواب پيتزبورگ وچك ليست خستگي ذهني را انجام دادند.داده ها با آزمون رگرسيون خطي چندگانه وضريب همبستگي پيرسون و نرم افزار 20spss آناليزشدند. يافته ها:ارتباط بين خستگي ذهني قبل و بعد از مواجهه باسطوح 200 و 1500 لوكس معني دار شده (p<0.05)و بيشترين مقادير را در سطوح 200 و 500 لوكس داشتند.ارتباط خستگي ذهني قبل از مواجهه با سطح 200 لوكس با خطاي ارتكاب و زمان واكنش تشخيصي معني دار شد(p<0.05). ارتباط خستگي ذهني بعد از مواجهه با سطح 500 لوكس با زمان واكنش انتخابي دوصدا معني دار شد(p<0.05). ارتباط كيفيت خواب با آزمون عملكرد پيوسته معني دار نشد (p>0.05) اما با زمان واكنش تشخيصي در روشنايي 200 لوكس و زمان واكنش انتخابي دو رنگ در 500 لوكس معني دار شد (p<0.05). نتيجه گيري: نتايج اين مطالعه نشان داد ميزان خطا،زمان واكنش و عدم توانايي افراد در فكر كردن بعلت خستگي ذهني زياد،روشنايي و كيفيت خواب نامناسب،افزايش يافته است. بنابراين ضروريست تا در پستهاي كاري كه نياز به توجه، تمركز و واكنش به محرك دارند، با در نظر گرفتن ميزان كيفيت خواب و خستگي ذهني شرايط محيط كار را از لحاظ گرما و روشنايي بهينه سازي نمود.

Background and aims: In accomplishing attention-consuming tasks, mental fatigue reduces productivity and increases error rate as the factors involved in work accidents. The present research goal was to study the effects of sleep quality and mental fatigue on attention and reaction time in the thermal comfort condition. Methods: This experimental research was conducted on 33 university students in thermal stress chambers. The participants were exposed to 500, 200, and 1500 lx lightings for 1.5 hours at the 22 temperature to take the continuous performance test (CPT) (which assessed attention) and the reaction time test (which measured their reaction time), and complete the Pittsburgh Sleep Quality Inventory (PSQI) and the mental fatigue checklist. The collected data was analyzed in SPSS 20 using the multiple linear regression analysis and Pearson’s correlation coefficient methods. Results: There was a significant relationship between levels of mental fatigue before and after exposure to 200 and 500lx lightings, and the highest level of mental fatigue was observed with the 200 and 500lx lightings (p˂0.05). The relationship of mental fatigue before exposure to the 200lx lighting with the error rate and reaction time was significant (p˂0.05). The relationship of mental fatigue after exposure to the 500lx lighting and the two-sound selective reaction time was significant (p˂0.05). The relationship of sleep quality was not significant in the CPT (continuous performance test) test (p˃0.05), but the relationship of sleep quality with the diagnostic reaction time (with the 200lx lighting) and the two-color selective reaction time (with the 500lx lighting) was significant (p˂0.05). Conclusion: Research findings revealed that error rate, reaction time, and the inability to think increased because of extreme mental fatigue, inadequate lighting, and low sleep quality. Hence, it is necessary to optimize the heat and lighting of the workplace environments for positions that require attention, concentration and reaction to stimuli based on the sleep quality and mental fatigue levels.