بررسي نقش نور طبيعي، ديد و منظر بر كاهش استرس كارمندان در فضاهاي اداري با استفاده از روش روان فيزيك

The role of lighting, window views and indoor plants on stress reduction of offices’ staffs by psychophysics method

زمينه و هدف: استرسِ شغلي، يكي از مهم­ترين معضلات دنياي امروز است كه علاوه بر تأثيرگذاري جسمي و رواني كارمندان، كارايي افراد را كاهش داده و بنابراين بهره ­وري سازمان­ها و اقتصاد آنها را تحت تأثير قرار مي­ دهد. از طرف ديگر، با نگاهي به وضعيت فضاهاي اداري در جهان و تغيير آن از اوايل قرن بيستم و مقايسه­ ي آن با كشور ايران، ضرورت انجام پژوهش و ايجاد دگرگوني در طراحي فضاهاي اداري ايران نيز احساس مي­شود. بنابراين هدف از پژوهش حاضر، بررسي و تحليل نقش عوامل طبيعي نور، ديد و منظر بر كاهش استرس كارمندان فضاهاي اداري مي ­باشد. روش بررسي: براي دستيابي به اين منظور، از روش روان فيزيك استفاده گرديد. همچنين براي سنجش شرايط استرس ­زا در مقابل شرايط با استرس ناچيز، آزموني پژوهشگر ­ساخت بر پايه­ ي آزمون استروپ رنگ كلمه به كار گرفته شد و داده­ هاي حاصل از 40 آزمون­ شونده، توسط نرم ­افزار متلب (MATLAB) تحليل گشت. اين آزمون شوندگان دبيران دعوت شده از تمامي استان­هاي كشور بودند. يافته ­ها: تحليل آزمون نشان داد كه زمان واكنش افراد در محرك­هاي نمايش ­دهنده ­ي فضاهاي فاقد نور طبيعي، ديد و منظر بيشتر است و ميانگين زمان پاسخ در تصاوير ناخوشايند، به صورت معنادار، بيشتر از ميانگين زمان پاسخ در تصاوير خوشايند مي ­باشد (P<0.1). نتيجه ­گيري: نتايج حاصل از اين تحقيق نشان داد كه سه عامل نور و روشنايي، ديد و منظر در كاهش استرس كارمندان نقش مؤثري دارند، بنابراين پيشنهاد مي شود كه طراحان با در نظر گرفتن اين سه عامل، محيط­ هاي با استرس كمتر، پويا و خوشايند را براي كارمندان خلق نمايند.

Background and aims: Today job stress is one of the most important problems of staffs that has physical and mental impact on them and also reduces their efficiency; therefore, it can affect organizations’ productivity and economy. Besides, regarding offices around the world and their improvements in 20th century comparing to offices in Iran shows that we need to research and change Iranian official spaces design. The aim of this study was to analyze the role of natural lighting, window views and indoor plants on stress reduction of offices’ staffs. Methods: To achieve this end, psychophysics method was used. To evaluate stressful conditions, a researcher-made test based on Stroop Word-Color Test was used to collect data analyzed by using MATLAB. The examinees were teachers from all provinces in Iran. Results: The analysis showed that the reaction time is increased in stimulus showing lack of natural light, window view and indoor plants. Accordingly, the average reaction time in unpleasant images is significantly more than pleasant ones (p<0.1). Conclusion: Data analysis shows that the degree of stress is influenced by natural lighting, window view and indoor plants of workplace that can be improved by giving attention to these three factors in interior design to design a pleasant and dynamic workplace.