جستاري در مفاهيم نقوش سوزن دوزي تركمانان گنبد كاووس

Research in the Meaning of Turkmen Needlework Patterns in Gonbad Kavous

فرهنگ اقوام مجموعه اي از آداب، سنن، افكار و عقايد آن قوم است؛ يكي ازروشهاي حفظ و اشاعة فرهنگ، ورود آن به مقولات هنري اعم از كاربردي يا تزييني است. با تحليل مهمترين عناصر بصري تشكيل دهنده يك اثر هنري يعني شكل و رنگ مي توان بسياري از عقايد خالق آن اثر و فرهنگ جامعة متعلق به آن را شناخت. اين تحقيق به روش توصيفي - تحليلي انجام شده و به بررسي و مطالعة نقوش سوزن دوزي تركمانان شهرستان گنبد كاووس مي پردازد.گردآوري اطلاعات نيز به شيوه هاي ميداني و كتابخانه اي صورت پذيرفته و شيوة تجزيه و تحليل داده ها نيز كيفي است. هدف از انجام تحقيق و اراية اين مقاله، شناخت نقوش موجود در سوزن دوزي تركمن، منشاء پيدايش آنها، مفاهيم و يا كاربردهاي احتمالي آنها است و بدين ترتيب تلاش مي شود دريچه اي به انديشه و آراء گذشتگان اين قوم بگشايد. نتايج حاصل از بررسي 100 نمونه نشان مي دهد كه شكل، رنگ و نحوة تركيب بندي نقوش، در چهار گروه جانوران، عناصر طبيعت و محيط پيرامون، عقايد و باورها، ابزار كار و ادوات جنگي قابل تقسيم بندي است . شكل برخي نقوش از عقايد و باورهاي اجداد اين قوم نشأت گرفته و برخي ديگر نيز برداشتي آزاد از موجودات و اشياء پيرامون آنها بوده است

Ethnic culture is a set of customs, traditions, beliefs and thoughts that belong to an ethnic group. One method for preservation and dissemination of culture is its entrance into the artistic issues whether decorative or applied. Through the analysis of the most important constituent visual elements of a work of art, i.e. form and color, one can recognize a lot about its creator`s beliefs, and the culture of that society. This paper is conducted using analytic-descriptive method and explores and studies the Turkmen needlework designs in Gonbad Kavoos city. Data is collected using field research and published material. The data analysis method is qualitative. The aim of conducting and presenting this paper is to identify the patterns in Turkmen needlework, their origin, their concepts or possible applications, and thus it endeavors to open a window into the thoughts and opinions of the ancients of this people. The results of studying 100 samples indicate that form, color, and the way motifs are composed may be categorized in four groups of animals, elements of nature and surrounding environment, thoughts and beliefs, tools and implements of war. The forms of some of the motifs are derived from the beliefs of this people’s ancestors and others are impressions of creatures and objects surrounding them.