تجلي مفهوم تقدس درتلاقي خوشنويسي و كتيبه نگاري اسلامي

Manifestation of the concept of sacredness in the juxtaposition of calligraphy and Islamic inscription

خوشنويسي اسلامي تجلي‌گاهي است كه رسالتش بيان مادي و زميني مفاهيم آسماني برگرفته از كلام وحي است؛ آنچنان كه اصول و قواعد حاكم بر صورت آن حقيقت معنوي وحدت در كثرت را متعين ساخته و كلمات و عبارات روحاني برخاسته از كتاب و سنت حكايت از حقايق ازلي و ابدي دارد. اين چنين هنري كه واسط تجلي امر قدسي است واجد خصيصه تقدس نيز هست. به نظر مي‌رسد كتيبه نگاري نيز به واسطه تلاقي با خوشنويسي و بستر ظهور مفاهيم الوهي و معنوي، از اين دريافت قدسي بي‌بهره نباشد. هدف اين پژوهش، بررسي نظري عوامل و عناصر مرتبط با اين موضوع و روش تحقيق، توصيفي - تحليلي مي‌باشد كه در راستاي مطالعات كتابخانه‌اي و ميداني، سعي در جهت برشمردن خصوصيات امر قدسي در رمزوارگي حروف خوشنويسي داشته و نحوه و ضرورت امكان انتقال خصيصۀ تقدس از خوشنويسي به كتيبه‌نگاري اسلامي با تكيه بر نمونه كتيبه‌نگاري‌هاي مسجد وكيل شيراز بيان مي‌گردد.

Islamic calligraphy is an epiphany art with the mission to express celestial concepts derived from the divine revelation in a material and earthly way; so that the precepts governing its form reveal the spiritual truth of unity within multiplicity and the heavenly words and phrases originated from the holy book and Sunnah narrate the eternal truths. This type of art which is a medium for manifestation of the sacred also has a sacred character itself. Inscription because of its confluence with calligraphy and its potential for manifesting the spiritual and divine notions has benefited from this sacred intuition. The aim of this research is the theoretical investigation of the parameters related to this issue, and its method is descriptive-analytical, in which by library and field studies it is attempted to enumerate the characteristics of the sacred in the cryptic letters of calligraphy and the necessity and method of the possible transmission of this sacred character from calligraphy to Islamic inscription with an emphasis on the inscription samples of Shiraz Vakil mosque is explained.