عنوان مقاله :
بررسي تطبيقي نگار ه هاي شاهنامه طهماسبي صفويان و اكبرنامه گوركانيان از ديد نشانه شناسي
عنوان به زبان ديگر :
Comparative investigation of miniatures from shahnama tahmasebi and mongol’s akbarnama by semiotic approach
پديد آورندگان :
رضايي ،فاطمه دانشگاه هنر اسلامي تبريز-گروه هنر اسلامي , حيدري،مرتضي دانشگاه تربيت مدرس- تهران
كليدواژه :
گوركانيان هند , صفوي , نشانه‌شناسي , اكبرنامه , شاهنامه طهماسبي , نگارگري
چكيده فارسي :
شاهنامه طهماسبي صفويان و اكبرنامه گوركانيان هند از نمونه‌هاي برجسته نگارگري قرن دهم هجري هستند كه از لحاظ ظاهري و ساختاري شباهت‌هايي با هم دارند. هدف از اين پژوهش بررسي اين دو نسخه مصور با رويكردي نشانه‌شناسانه و بر اساس مفهوم تقابل‌هاي دوگانه است كه يكي از مفاهيم اساسي در نقد ساختارگرايي و نظريات زبان‌شناسي و نشانه‌شناسي است. در اين نظام همه چيز وابسته به روابط است و از طرفي نشانه به عنوان يك واحد دو وجهي از دال و مدلول خود متأثر از فرهنگ است. سؤالهاي اين پژوهش عبارت‌اند از: سازوكار توليد معنا در اين نگاره‌ها چيست؟ نشانه‌هاي موجود در تصاويري كه دو به دو مقايسه مي‌شوند، هر كدام چگونه به دال‌هاي خود مدلول مي‌بخشند و با معنا ارتباط مي‌يابند؟ روش اين تحقيق توصيفي-تحليلي وگردآوري مطالب به شيوه كتابخانه‌اي است.
تحقيق و مطالعه بر روي نگاره‌هاي اين دو نسخه نشان مي‌دهد: درنگاره‌هاي اكبرنامه، گرايش به فضايي محدود شده، برتري نشانه‌هاي فرهنگ بر طبيعت، ازدحام افراد، فشردگي در كادر و پلان‌بندي با نگاهي واقعگرا و كمك گرفتن از عوامل سازه‌اي غالب است. در مقابل، مشخصه‌هايي چون نمايش در فضايي باز و طبيعتي سرسبز، پراكندگي نظام دار در فيگورها، رنگها و اجزاء تصوير، پلان‌بندي دوبعدي و ايجاد فضايي چندساحتي از ويژگي‌هاي نگارگري در شاهنامه طهماسبي است. اين، نوعي روايتگري رمزپردازانه را بوجود آورده كه در مقابل روايتگري توصيفگرايانه نگاره‌هاي اكبرنامه قرار مي‌گيرد.
چكيده لاتين :
Shahnameh Tahmasebi from Safavid era and Akbarnama related to the Mongol’s time are such master pieces of miniature in the tenth century which not only have the same structures but also identical outwards. This study is aimed to investigate these works performed by semiotic approach and based on the concept of dual opposition that is one of the basic concepts in the structuralism criticism and theories of linguistics and semiotics.in this system, everything depends on the relationship.the sing as a unite of signifier and signified, influenced by the culture too.
The questions of this investigation has shown as follow:
1- what kind of production essence does these master pieces incorporate?
2- From what extent Signs in the pictures that are each pairwise comparisons, grant signified to their signifiers and would make a relationship to the meaning area?
This project has been performed in a descriptive-analytic approach and library-based method.
Research and study on the miniatures of these two versions show that: Tendency to the limited space, priority of culture signs over the nature, crowd of people, compaction in the box and plan with a realistic view and assistance of the structural factors. On the contrary, characteristics such as display in the open space and lush nature, the systematic distribution in the figures, colors and components of an image, two-dimensional plan and creating a multi-dimensional space are the characteristics of the miniature in Shahnameh tahmasebi. This creates a kind 1o1f1 7symbolized narrative that is placed in front of described narrative of miniature of Akbarname
