تاثير آموزش مبتني بر الگوي اعتقاد بهداشتي بر اتخاذ رفتارهاي پيشگيري كننده از واريس پا در پرستاران

Investigating the effect of education based on health belief model on adoption of varicose vein preventive behaviors in nurses

زمينه و هدف: پرستاري حرفه اي پر مخاطره براي ابتلا به واريس پا مي باشد. بدين منظور مطالعه اي با هدف بررسي تأثير آموزش براساس الگوي اعتقاد بهداشتي بر اتخاذ رفتار هاي پيشگيري كننده از واريس پا در پرستاران انجام شد. روش بررسي: پژوهش حاضر از نوع نيمه تجربي بوده كه بر روي 100 نفر از پرستاران انجام شد. پرستاران انتخاب شده به روش تصادفي ساده به دو گروه مداخله و كنترل تقسيم شدند. شركت كنندگان در دو مرحله (قبل از مداخله و سه ماه بعد از مداخله) مورد آزمون قرار گرفتند. مداخله آموزشي از طريق سخنراني، پرسش و پاسخ و كتابچه آموزشي برگزار گرديد. ابزار گردآوري اطلاعات پرسشنامه پژوهشگرساخته بر اساس سازه هاي الگوي اعتقاد بهداشتي بود و داده ها نيز با استفاده از آزمون هاي آماري كاي دو، تي مستقل، تي زوجي آناليز شد. يافته‌ها: در اين مطالعه 3 ماه بعد از مداخله آموزشي سازه هاي الگوي اعتقاد بهداشتي تفاوت معناداري را در گروه مداخله نسبت به گروه كنترل نشان داد (p<0.05). ميانگين نمره عملكرد در گروه مورد از 20 به 42 ارتقاي معنادار يافت (p<0.05). نتيجه‌گيري: اجراي مداخلات آموزشي با استفاده از روشهاي آموزشي فعال و مبتني بر تئوريهاي رفتاري منجر به ارتقاي رفتارهاي پيشگيري از واريس پا در پرستاران گرديد لذا پيشنهاد مي گردد كه برنامه هاي آموزشي براساس تئوري رفتاري جايگزين برنامه هاي آموزشي عادي شده و تكنيك هاي پيشگيري از واريس پا در محيط كار در قالب دروس دانشگاهي، محتوايي آموزشي مثل پوستر و فيلم براي پيشگيري از واريس گنجانده شود.

Background and aims: Professional nurses are at a high risk of developing varicose leg. Threfore, the aim of this study was to determine the effect of education based on health belief model on preventive behaviors of varicose vein in nurses. Methods: This is a quasi-experimental study that was carried out on 100 nurses who were selected and divided randomly into two case and control groups. Participants in two stages (before and three months after treatment) were tested. Educational intervention through lectures, question and answer booklets were held. Data were gathered using a researcher made questionnaire based on the health belief model and the data were analyzed using chisuare, t-test, and pared t-tests. Results: Findings showed that 3 months after intervention, construct of health belief model had a significant difference in the intervention group compared to the control group (p<0.05). The mean performance score in case groups of 20 to 42 had a significant improvement (p<0.05). Conclusion: This study showed that an educational program based on health belief model was effective on the adoption of preventive behaviors among nurses. Thus, training programs based on behavioral theory of alternative training programs and prevention techniques in the form of academic courses, educational content such as posters and films, holding conferences for the prevention of varicose veins are recommended.