هوشياري محيطي و كيفيت ارتباط در كسب و كار اسلامي و تأثير آنها بر عملكرد شركت

Environmental Consciousness and Relation Quality in Islamic Business: Impact on Firm Performance

پژوهش حاضر از نظر روش تركيبي بوده و در سه مرحله انجام شده است. دو مرحله اول از نظر روش كيفي بوده و در آنها، با استراتژي تئوري داده بنياد، مؤلفه­ها و مفاهيم دو سازه ”هوشياري محيطي اسلامي“ و ”كيفيت ارتباط اسلامي“استخراج شده­اند. در مرحله سوم، با استفاده از طرح شبه آزمايشي، تأثيراين دو مفهوم روي نگرش مشتريان مورد بررسي قرار گرفته است. طبق نتايج حاصل، براي سازه كيفيت ارتباط اسلامي سه مؤلفه ارتباط فروش، ارتباط عمومي، و ارتباط شخصي و براي سازه هوشياري محيطي اسلامي دو مؤلفه هوشياري محيطي طبيعي، و هوشياري محيطي عمومي تعيين شدند. همچنين در ادامه، با تكنيك تحليل توأمان سه سناريو از بين نه سناريوي محتمل انتخاب و بعنوان ابزار مداخله در طرح شبه تجربي و آزمون فرضيات تفاوتي مورد استفاده قرارگرفتند. نتايج آزمون فرضيات در مرحله آخر نشان مي­دهد كه اولاً، نگرش مشتري در شركت هاي با هوشياري محيطي اسلامي بالا، مثبت­تر از نگرش مشتري در شركت هاي بدون هوشياري محيطي اسلامي است، ثانيا، نگرش مشتري در شركت هاي با كيفيت ارتباط اسلامي بالا، مثبت­تر از نگرش مشتري در شركت هاي بدون كيفيت ارتباط اسلامي است، و ثالثاً، مخاطبان بين اين دو ابزار روابط عمومي تفاوتي قائل نشدند. شايان ذكر است كه، مفهوم سازي هوشياري محيطي و كيفيت ارتباط در سبك زندگي اسلامي،نوآوري اين پژوهش محسوب مي شود.

This mixed method study aims to compare the effect of EC and RQ on customer attitude in Islamic context in three stages. In first and second stages, The Islamic environment consciousness (IEC) and Islamic Relationship Quality (IRQ) were operantionalized based on the grounded theory. In third stage, the impact of IEC and IRQ on consumer attitude were examined using a quasi-experimental design. The findings from the first two stages indicated that IRQ comprised three components and twelve constituent subcomponents and that IEC included two components with seven constituent subcomponents. In the third phase of the study, the conjoint analysis technique was initially employed to select three scenarios from nine possible scenarios. Further, statistical analyses of the research data revealed significant effects of IEC and IRQ on consumer attitude: significantly more positive consumer attitudes were found in firms with higher IEC and higher IRQ compared to firms with lower or no IEC and IRQ. It was also found that the two public relation tools were not significantly different from the consumer perspective. The study is significant because it operationalized IEC and IRQ and offers implications for academicians and managers who intend to investigate their business relationship performance in terms of such Islamic context-specific constructs. Moreover, the innovative use of scenarios in measuring the consumers’ attitudes offers upstream research as an alternative to downstream studies of EC which render redundant information about environmental behavior of companies.