بررسي پالئوكليماي حوضه آبخيز جاجرود به كمك شواهد يخچالي

Investigation of Paleoclimatology of Jajrood Basin in Iran by Glacial Evidence

اقليم با تغييرات تناوبي خود طي دوره كواترنر، منشا تحولات بسياري در فرم هاي اراضي و شكل گيري تمدن هاي بشري بوده است؛ لذا در اين مطالعه در صدد ترسيم شرايط اقليمي حاكم بر حوضه جاجرود در كواترنر پاياني با بهره گيري از شواهد ژئومورفيك هستيم. بدين منظور آثار و شواهد يخچالي بجا مانده از دوره هاي يخچالي در ارتفاعات حوضه جاجرود، به كمك نقشه هاي توپوگرافي، تصاوير ماهواره اي و بازديد هاي ميداني رديابي گرديد. اين شواهد به صورت 440 سيرك در ارتفاعات شمالي حوضه، با حداقل ارتفاع 2500 متر و حداكثر 4300 متر شناسايي شد. به كمك روش رايت و موقعيت ارتفاعي سيرك ها، خط برف 3000 متر براي حوضه تعيين گرديد. نقشه هاي همدما و همباران حوضه در شرايط كنوني و در كواترنر پاياني، به كمك آمار ايستگاه هاي سينوپتيك، رابطه سنجي بين دما، بارش، ارتفاع و همچنين با در نظر گرفتن ارتفاع خط برف، ترسيم گرديد. نتايج حاكي از افزايش 4/4 درجه اي دما و كاهش 151/5 ميليمتري بارش حال حاضر نسبت به گذشته است. وجود پادگانه هاي رودخانه اي رودخانه هاي جاجرود و كرج، مخروط افكنه هاي گسترده در دامنه هاي جنوبي البرز، وجود آثار درياچه ها و چاله هاي بجا مانده از گذشته و موقعيت تمدن ها و كانون هاي مدني شكل گرفته در حوضه مويد اين تغييرات اقليمي هستند.

Periodicity of climate change during the Quaternary period has been the origin of many land forms and the formation of human civilizations. In this study, we seek to utilize this relationship and geomorphological evidence to delineate the climatic conditions of Jajrood basin in the final Quaternary.To do this, the glacial evidence remaining high in the area was traced up using Jajrood topographic maps, satellite images, and field visits. The evidence was found in the northern highlands across 440 cirques with a minimum and a maximum altitude of 2500 meters and 4300 meters respectively. Using the Wright method and the altitudinal position of the cirques, a snow line of 3000 meters was found for the basin. Also, temperature and precipitation maps of the basin were provided in the current situation and the late Quaternary by synoptic stations statistics, regression between temperature, precipitation and altitude, and by taking into account the height of the snow line. The results indicate an increase of 4.4 degrees in the temperature and 151.5 mm in the precipitation as compared to the past.