مطالعه اثر محافظت كروموزومي گياه مريم گلي (Salvia limbata) در برابر صدمات ناشي از تابش اشعه ايكس در مقايسه با ويتامين E در لنفوسيت‌هاي محيطي خون انسان

Analyzing the Chromosomal-Protective Effect of Salvia Limbata Against Damages Induced by X-irradiation in Comparison to Vitamin E in Peripheral Human Lymphocytes

مقدمه: تابش اشعه يونيزان از منابع طبيعي و يا از تجهيزات ساخت بشر، تهديد بزرگي براي سلامت ژنتيكي انسان است. اين تحقيق با هدف بررسي اثر محافظت كروموزومي گياه مريم گلي در برابر صدمات ناشي از تابش اشعه ايكس انجام شد. مواد و روش‌ها: تعداد 10 نفر از داوطلبان مرد به دو گروه تقسيم شدند. گروه اول تحت تيمار ويتامين E و گروه دوم تحت تيمار دم كرده مريم گلي (Salvia limbata) به مدت يك هفته قرار گرفتند. خونگيري و تابش Gy 2 اشعه x در زمان‌هاي قبل، بلافاصله، 24 ساعت، 96 ساعت و يك هفته پس از آخرين مصرف دم كرده گياهي و ويتامين E انجام شد. صدمات كروموزومي با استفاده از آزمون ميكرونوكلئوس در سلول‌هاي دو هسته‌اي محاسبه گرديد. نتايج: نتايج نشان‌دهنده كاهش فراواني ميكرونوكلئوس پس از مصرف ويتامين E و دم كرده گياه مريم گلي مي‌باشد. مقايسه كاهش فراواني ميكرونوكلئوس بين دو تيمار نشان داد كه مصرف ويتامين E بر كاهش صدمات ناشي از اشعه ايكس موقتي است و پس از 24 ساعت از آخرين مصرف اثر حفاظتي آن كاهش مي‌يابد، در حالي‌كه دم كرده مريم گلي در مقايسه با ويتامين E اثر محافظتي طولاني‌تري را نشان داد. نتيجه‌گيري: دم كرده گياه مريم گلي مي‌تواند جايگزين مناسبي براي محافظت‌كننده‌هاي با منشأ شيميايي با اثرات جانبي گاه مضر و گران قيمت باشد.

Introduction: Ionizing irradiation from natural and manmade instruments is a big thread to human genetic health. So, finding the protective agents against this thread would have a great role in increasing the quality of human life. Due to the unwanted side effects and high price, chemical radioprotectants do not have widespread use in this matter. Search for finding natural radioprotectants with herbal origin has been accelerated. Therefore, in this research radioprotective effect of Salvia limbata against induced chromosomal damages by X-irradiation was analyzed. Methods: Ten healthy male volunteers were divided in two groups. First group was treated with vitamin E and the second one was treated with brewed Salvia limbata for one week. Blood sampling and 2 Gy x-irradiation was performed right after, 24, 96 hours and one week after last consumption of vitamin E and brewed Salvia limbata as well as before start of the treatments. Chromosomal aberrations were calculated using micronucleus assay in binucleated cells. Results: Results showed the decrease in the frequency of micronucleus after vitamin E and Brewed Salvia limbata treatment. Comparing the results of two treatment regimens revealed that effect of vitamin E in decreasing the micronucleus frequency was temporary and its protective effect diminished after 24 hours, however, radioprotective effect of brewed Salvia limbata was long lasting in comparison to vitamin E. Conclusion: According to the performed study, it seems that brewed Salvia limbata could be a suitable alternative for chemical radioprotectant with some harmful side effects and high price.